بررسی تأثیر تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسندگان

دانشگاه شاهد

چکیده

 چکیده     سازمان­های امروزی برای آمادگی در برابر تغییرات گسترده در آینده و دست‌یابی به عملکرد بهتر سازمانی و کسب مزیت رقابتی به مدیریت اثربخش دانش سازمانی نیاز دارند. تسهیم دانش یکی از مهم‌ترین اقدامات در راستای مدیریت اثربخش دانش در سازمان‌ها است. این پژوهش، تأثیر تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی را بررسی کرده است. بر مبنای مرور مبانی نظری موضوع، مدلی استفاده‌ شده است که فرض می‌کند تسهیم دانش به‌طور مستقیم بر عملکرد سازمانی تأثیر مثبت دارد و به‌طور غیرمستقیم از طریق یادگیری و نوآوری سازمانی باعث بهبود عملکرد سازمان می‌شود. این مدل با داده‌هایی که با استفاده از پرسشنامه از جامعه آماری مرکب از 400 نفر مدیران، مهندسان و کارشناسان «شرکت آب و فاضلاب مشهد» و نمونه آماری 320 نفری جمع‌آوری شد، آزمون گردید. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه‌ها، از روش مدل‌سازی معادله ساختاری استفاده شد. یافته‌های پژوهش نشان داد که تسهیم دانش بر یادگیری، نوآوری و عملکرد سازمانی تأثیر مثبت دارد؛ همچنین تسهیم دانش آشکار تأثیر بیشتری بر عملکرد مالی و تسهیم دانش نهان تأثیر قوی‌تری بر عملکرد عملیاتی دارد.

کلیدواژه‌ها

  1. . احمدی، سید علی‌اکبر؛ صالحی، علی (۱۳۹۱). مدیریت‌دانش. تهران: دانشگاه پیام نور.
  2. آزاد، ناصر؛ رشیدی، صدرا (۱۳۸۷). مهندسی به اشتراک‌گذاری دانش به کمک سیستم مدیریت‌دانش. فصلنامه آموزش مهندسی ایران، ۱۰(۴۰)، ۸۱-۱۰۵.
  3. اسدی، حسن؛ قنبرپورنصرتی، امیر؛ قربانی، محمدحسین؛ دوستی، مرتضی (۱۳۸۸). رابطه بین یادگیری و عملکرد سازمانی در کارشناسان سازمان تربیت‌بدنی جمهوری اسلامی ایران. نشریه مدیریت ورزشی (حرکت)، ۱۵(1)، ۲۳۷-247.
  4. کشاورزی، علی‌حسین؛ یکتایی، محمدرضا. (۱۳۹۱). رفع موانع تسهیم دانش در سازمان بر پایه آموزه‌های اسلامی. مدیریت در ‌دانشگاه اسلامی (علمی- پژوهشی)، ۲، ۳۴۷-386.
  5. بشلیده، کیومرث. (1391). روش‌های پژوهش و تحلیل آماری مثال‌های پژوهشی با SPSS و AMOS. اهواز: دانشگاه شهید چمران اهواز.
  6. جابری، اکبر؛ سلیمی، مهدی؛ خزایی‌پول، جواد (1392). بررسی تأثیر انگیزش‌های درونی و بیرونی بر تسهیم دانش کارکنان در سازمان‌های ورزشی (مطالعه موردی کارمندان ادارات تربیت‌بدنی استان اصفهان). مدیریت ورزشی، 14، 55-75.
  7. حاجی‌کریمی، عباسعلی؛ منصوریان، تالین (۱۳۹۱). بررسی و تبیین نقش مدیریت‌دانش مشتری در بهبود عملکرد سازمانی. فصلنامه علمی پژوهشی کاوش‌های مدیریت بازرگانی، ۴(8)، ۷۵-۹۲.
  8. دراکر، پیتر (2010). نوآوری و کارآفرینی. ترجمه علی‌حسین کشاورزی (۱۳۹۲). تهران: انتشارات سمت.
  9. سیمونز، رابرت (2000). سیستم‌های اندازه‌گیری و کنترل عملکرد استراتژیک. ترجمه سعید صفری، حسین عباسی اسفنجانی، داود غلامرضایی و داود عباسی کارجگان (1391). تهران: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد تهران.
  10. شائمی، علی؛ خزایی پول، جواد؛ شعبانی نفت چالی، جواد، بالویی جام‌خانه، هادی و صالح‌زاده، رضا. (۱۳۹۱). تأثیر تسهیم دانش بر نوآوری و عملکرد شرکت‌های کوچک و متوسط با رویکرد کارت امتیازی متوازن. فصلنامه علمی -پژوهشی مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، ۲۲(69)، ۵۹- .93
  11. شیرازی، علیرضا (۱۳۹۱). رفتار سازمانی تئوری و عمل. تهران: انتشارات سمت.
  12. علامه، سید محسن و مقدمی، مهدی. (۱۳۸۸). بررسی رابطه بین یادگیری سازمانی و عملکرد سازمانی. پژوهش‌نامه مدیریت اجرایی علمی – پژوهشی، ۱۰(1)، ۷۵-۹۹.
  13. قربانی‌زاده، وجه‌الله و خالقی‌نیا، شهرام (۱۳۸۸). نقش انتقال دانش‌نهان در توانمندسازی کارکنان. فصلنامه پژوهش‌های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین، ۱(۲)، ۸۵-۱۰۵.
  14. قلیچ‌لی، بهروز و حکیمی‌تهرانی، دل آرام. (۱۳۹۲). تسهیم دانش و کیفیت خدمات واحدهای سازمانی (موردمطالعه: بانک پارسیان). مجله چشم‌انداز مدیریت دولتی، دوره ۷، شماره ۱۳، ص ۸۵-۱۰۶.
  15. کشاورزی، علی‌حسین و رمضانی، یوسف (۱۳۸۹). بررسی رابطه بین فرایند مدیریت دانش و شاخص‌های فرهنگ‌سازمانی از دیدگاه رابینز. چشم‌انداز مدیریت دولتی، ۳،‌ ۲۵-۴۶.
  16. کشاورزی، علی‌حسین و کریمیان، محمد وزین (۱۳۹۲). کاوش نظام قانونی تمهید و توسعه دانش و مدیریت دانش در نظام اداری ایران با تمرکز بر قانون مدیریت خدمات کشوری. مجله چشم‌انداز مدیریت دولتی، ۴(14)، ۳۷-۶۱.
  17. محمدی، داوود؛ شیری، نعمت‌الله؛ عربی، روناک و کرمی داراب خانی، رؤیا. (۱۳۸۹). رابطه بین مدیریت‌دانش و نوآوری در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه. فصلنامه پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، ۴(۱۴)، ۳۶-۵۲.
  18. نکویی‌مقدم، محمود و بهشتی فر، ملیکه (۱۳۹۱). سازمان‌های یادگیرنده. تهران: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، معاونت توسعه مدیریت و منابع.
  19. نیسی، عبدالحسین و نمکی، ارسلان. (۱۳۸۹). بررسی رابطه بین نشر دانش (تسهیم دانش) و سطوح یادگیری سازمانی بین کارکنان دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله علوم تربیتی، ۱۷(۳ و ۴)، ۱۷۱-192.
  20. یعقوبی، مریم؛ کریمی، سعید؛ جوادی، مرضیه و نیکبخت، اکرم. (۱۳۸۷). رابطه میان مؤلفه‌های یادگیری سازمانی و مدیریت‌دانش در کارکنان بیمارستان‌های منتخب اصفهانی. مجله مدیریت سلامت، ۱۳(۴۲)، ۶۵-۷۴.
  21. Abdul Rahman, R. (2011). Knowledge sharing practices: A case study at Malaysia’s healthcare research institutes. The International Information and Library Review, 43, 207-214.
  22. Allocca, M.A., and Kessler, E.H. (2006). Innovation speed in small and medium sized enterprises. Journal of Creativity and Innovation Management, 15(4), 279–295.
  23. Baker, W.E., and Sinkula, J. (2002). Market orientation, learning orientation and product innovation: delving into the organization's black box. Journal of Market Focus Manage, 5(1), 5-23.
  24. Bontis, N., and Crossan, M.M. (2002). Managing an organizational learning system by aligning stocks and flows. Journal of Manage Stud, 39(4), 437-69
  25. Boyd, J.L., and Bresser, R.K.F. (2008). Performance implications of delayed competitive responses: Evidence from the US retail industry. Strategic Management Journal, 29, 1077-1096.
  26. Brockmand, B., and Morgan, F. (2003). The role of existing knowledge in new product innovativeness and performance. Journal of Decis Sci, 32(2), 385-419.
  27. Calantone, R.J., Cavusgil, S.T., and Zhao, Y. (2002). Learning orientation, organization innovation capacity and organization performance. Journal of Industrial Marketing Management, 31, 515-524.
  28. Carbonell, P., and Escudero, A. (2010). The effect of market orientation on innovation speed and new product performance. Journal of Business and Industrial Marketing, 25, 501-513.
  29. Chiang, Y.H., and Hung, K.P. (2010). Exploring open search strategies and perceived innovation performance from the perspective of inter-organizational knowledge flows. Journal of Rand D Management, 40, 292-299.
  30. Coakes, E. (2006). Storing and sharing knowledge: Supporting the management of knowledge made explicit in transnational organizations. Journal of the Learning Organization, 13 (6), 579–593.
  31. Darroch, J., and McNaughton, R. (2002). Examining the link between knowledge management practices and types of innovation. Journal of Intellectual Capital, 3(3), 210-222.
  32. Drucker, P.F. (2001). The next society. The Economist, 1 November 2001.
  33. Du, R., Ai, S.Z., and Ren, Y.Q. (2007). Relationship between knowledge sharing and performance: A survey in Xi’an, China. Expert Systems with Applications, 32, 38-46.
  34. Forrester, R.H. (2000). Capturing learning and applying knowledge: an investigation of the use of innovation teams in Japanese and American automotive firms. Journal of Bus Res, 47(1), 35–45.
  35. Gunday, G., Ulusoy, G., Kilic, K., and Alpkan, K. (2011). Effects of innovation types on firm performance. Int. J. Production Economics, 13(3), 662-676.
  36. Holste, J.S., and Fields, D. (2010). Trust and tacit knowledge sharing and use. Journal of Knowledge Management, 14(1), 128-140.
  37. http://economist.com/surveys/displaystory.cfm?story_idZ770819(9/05/20011).
  38. Huang, T.T., Stewart, R.A. and Chen, L. (2010). The moderating effect of knowledge sharing on the relationship between manufacturing activities and business performance. Journal of Knowledge Management Research and Practice, 8, 285-306.
  39. Hutzschenreuter, T., and Horstkotte, J. (2010). Knowledge transfer to partners: A firm level perspective. Journal of Knowledge Management, 14, 428-44.
  40. Jimenez, D., Sanz-Valle, R. (2011). Innovation, organizational learning, and performance. Journal of Business Research, 64(4), 408-417.Jin, Z., Hewitt-Dundas, N., and 40. Thompson, N.J. (2004). Innovativeness and performance: evidence from manufacturing sectors. Journal of Strategic Marketing, 12(4), 255-266.
  41. Krozer, Y., Hophmayer-Tokich, Sh., VanMeerendonk, H., Tijsma, S., & Vos, E. (2010). Innovations in the water chain–experiences in The Netherlands. Journal of Cleaner Production, 18(5), 439–446.
  42. Kuo, F.Y., & Young, M.L. (2008). Predicting knowledge sharing practices
  43. through intention: a test of competing models. Journal of Computers in Human Behavior, 24(6). 2697-2722.
  44. Kuratko, D.F., Ireland, R.D., Covin, J.G., and Hornsby, J.S. (2005). A model of middle-level manager entrepreneurial behaviour. Entrepreneurship Theory and Practice, 29(6), 699-716.
  45. Lahiri, N. (2010). Geographic distribution of Rand D activity: How does it affect innovation quality? The Academy of Management Journal (AMJ), 53, 1194-1209.
  46. Law, C.C.H., and Ngai, E.W.T. (2008). An empirical study of the effects of knowledge sharing and learning behaviors on firm performance. Expert Systems with Applications, 3(4), 2342-2349.
  47. Liao, C.C., Wang, H.Y., Chuang, S.H., Shih, M.L., and Liu, C.C. (2010). Enhancing knowledge management for Rand D innovation and firm performance: An integrative view. African Journal of Business Management, 4, 3026-3038.
  48. Lin, C.P. (2007). To share or not to share: Modeling tacit knowledge sharing, its mediators and antecedents. Journal of Business Ethics, 70, 411-428.
  49. Mansury, M.A., and Love, J. (2008). Innovation, productivity and growth in US business services: a firm-level analysis. Journal of Technovation, 28(1-2), 52-62.
  50. Mavondo, F.T., Chimhanzi, J., and Stewart, J. (2005). Learning orientation and market orientation: relationship with innovation, human resource practices and performance. Euro Journal of Mark, 39(11/12), 1235-1263.
  51. Neely, A.D., Adams, C., and Kennerley, M. (2002). The performance prism: the scorecard form measuring and managing stakeholder relationships, London: financial times/prentice hall.
  52. Nonaka, I. (1994). A dynamic theory of organizational knowledge creation. Organization Science, 5(1), 14-37.
  53. Nonaka, I., and Takeuchi, H. (1995). The knowledge-creating company. New York. USA: Oxford University Press. O’Keeffe, T. (2002). Organizational Learning: a new perspective. Journal of European Industrial Training, 26(2), 130-141.
  54. Ohmae, K. (2005).The next global stage: Challenges and opportunities in our borderless world. New Jersey: Pearson Education.
  55. Perez Lopez, S., Manuel Montes Peon, J & Jose Vazquez Ordas., C. (2006). Human Resource Management as a Determining Factor in Organizational Learning. Journal of Management Learning 37(2) 215–239.
  56. Sadikoglu, E., and Zehir, C. (2010). Investigating the effects of innovation and employee performance on the relationship between total quality management practices and firm performance: An empirical study of Turkish firms. International Journal of Production Economics, 12(7), 13-26.
  57. Scott-Ladd, B.; Travaglione, A., & Marshall, V. (2006). Causal inferences between participation in decision making, task attributes, work effort, rewards, job satisfaction and commitment, Leadership & Organization. Development Journal, 27(5), 399-414.
  58. Taminiau, Y., Smit, W., and DeLange, A. (2009). Innovation in management consulting firms through informal knowledge sharing. Journal of Knowledge Management, 13, 42-55.
  59. Tangen, S. (2004), Professional practice performance Measurement: from philosophy to practice. International Journal of Productivity and performance Management, 53(8), 726-737.
  60. Thornhill, S. (2006). Knowledge, innovation and firm performance in high and low technology regi