چشم انداز مدیریت دولتی

طراحی الگوی فرایند دانش‌آفرینی در دانشگاه بر اساس رویکرد آمیخته

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسندگان

1 * استاد، دانشگاه تهران.

2 *** استاد، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

 چکیده     هدف پژوهش حاضر طراحی الگویی برای شناسایی فرایند دانش‌آفرینی در دانشگاه است. روش پژوهش از نوع آمیخته اکتشافی است و در بخش کیفی از طریق مصاحبه نیمه‌ساختاریافته با 14 نفر از متخصصان و صاحب‌نظران فرایند دانش‌آفرینی در دانشگاه شناسایی شد. در بخش کمّی در قالب روش پژوهش توصیفی-تحلیلی و از طریق ابزار پرسشنامه پژوهشگرساخته نظرها و دیدگاه‌های اعضای هیئت‌علمی «دانشگاه تهران» گردآوری شد. درنتیجه تحلیل‌های داده‌های بخش کیفی، فرایند دانش‌آفرینی در دانشگاه شامل 8 مرحله به شرح زیر شناسایی شد: برانگیختن حس کنجکاوی؛ خلق ایده؛ گردآوری داده و اطلاعات در مورد ایده؛ به‌اشتراک‌گذاشتن ایده با دیگران؛ سازمان‌دهی ایده؛ آزمایش ایده، تحلیل نتایج حاصل از آزمایش ایده و نشر و اشاعه. درنهایت نتایج تحلیل کمّی به‌منظور برازش الگوی پیشنهادی برای فرایند دانش‌آفرینی در دانشگاه نشان می‌دهد که الگوی شناسایی‌شده برازش مطلوبی دارد.

کلیدواژه‌ها

  1. جاودانی، حمید؛ حسن پرداختچی (1386). بررسی وضعیت توسعه سازمانی در نظام آموزش عالی ایران. فصلنامه پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 4، 21-44.
  2. حمیدی‌زاده، محمدرضا (1384). رویکردها و استراتژی‌های دانش‌آفرینی در دانشگاه‌ها. فصلنامه رشد فناوری، شماره 2، 33-46.
  3. حمیدی‌زاده، محمدرضا (1389). مدیریت دانش و دانایی، ساختار، فرایند و راهکارها. قم: نشر یاقوت.
  4. دری، بهروز؛ احمد طالبنژاد. (1387). بررسی وضعیت عوامل راهبردی دانش‌آفرینی در دانشگاه‌های وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، شماره 14، 2-21.
  5. ربانی، علی؛ وحید قاسمی و همکاران (1390). تحلیل جامعه‌شناختی شیوه‌های تولید علم؛ تأملی در رویکردهای نوین. فصلنامه تحقیقات فرهنگی، 4(4)، 117-158.
  6. عباس‌زاده، محمد؛ مقتدایی، لیلا (1388). بررسی جامعه‌شناختی تأثیر سرمایه اجتماعی بر دانش‌آفرینی. مجله جامعه‌شناسی ایران، 10(1)، 3-28.
  7. عدلی، فریبا (1387). بررسی زمینه فرایند دانش‌آفرینی در نظام آموزش عالی به‌منظور ارائه مدل مناسب. دانشور رفتار، شماره 30، 71-84.
  8. قانعی‌راد، محمدامین؛ قاضی‌پور؛ فریده (1381). عوامل هنجاری و سازمانی مؤثر بر میزان بهره‌وری اعضای هیئت‌علمی. نامه پژوهش، شماره 4، 167-206.
  9. لاجوردی، سید‌جلیل؛ حسینی، مهدی (1389). راهبردهای شکل‌گیری گروه‌های تسهیل‌کننده خلق دانش. مطالعات مدیریت راهبردی، شماره 2، 127-144.
  10. معالی، مهناز؛ ربیعی، علی (1391). بررسی موانع زیرساختی اعمال مدیریت دانش و ارائه الگوی بهبود در مراکز آموزش عالی. سیاست علم و فناوری، شماره 17، 1-16.
  11. میرکمالی، سیدمحمد (1389). رهبری و مدیریت آموزشی. تهران: یسطرون.
  12. میرکمالی، سید‌محمد. (1385). دانشگاه به‌عنوان سازمان یادگیرنده و دانش‌آفرین. همایش رویکرد نو در آموزش عالی دانشگاه‌های افسری نیروهای مسلح، تهران.
  13. محمدی، اکرم.(1386). تاثیر ارتباطات علمی بر تولید دانش. مجله جامعه شناسی ایران، دوره 8، شماره 1، 75-52.
  14. Ali Zwain, A. (2014). TQM Practices and Organisational Knowledge Creation: An Empirical Study of Iraqi Higher Education Institutions. Asian Journal of Business and Accounting, 7(1), 1-27.
  15. AL-Hakim, L,. Yousif, A. &Shahizan, H. (2014). Who are the Crew Members on Implementation of Knowledge Management Strategies. Journal of Resources Development and Management, 3,54-63.
  16. Avci, G. (2014). Difficulties OF Creating Learning Organizations. International Journal of Economic & Administrative Studies, 6(12),55-64.
  17. Bhatt, G.D. (2001). Knowledge management in organizations: examining the interaction between technologies techniques, and people. Journal of Knowledge Management, 5(1), 68-75.
  18. Begona Lloria, M., & Peris-Ortiz, M. (2014). Knowledge creation. The ongoing search for strategic renewal. Industrial Management & Data Systems, 114(7), 1022-1035.
  19. Bereiter, C. (2014). Principled practical knowledge: Not a bridge but a ladder. Journal of the Learning Sciences, 23(1), 4-17.
  20. Carlsson.S.A,. (2008).Developing knowledge Through IS, Scandinavian Journal of Information System, 19(2),75-86.
  21. Daud, S., Rabiah, E., AbdulRahim, R. (2008).Knowledge Creation Processes and Innovation in Academic Performance, International. Journal of social science. 3(1),75-79.
  22. Droge, C., Claycomb, C., & Germain, R,. (2003). Does knowledge mediate the effect of context on performance? Some initial evidence. Journal of Decision Sciences, 34,541-568.
  23. Egbu, C. (2006). Knowledge production and capabilities – their importance and challenges for construction organizations in China. Journal of Technology Management in China, 1(3),304-321.
  24. Fan, C. C. (2015). A Study of the Relationship between Knowledge Leadership, Organizational Learning, and Knowledge Creation: The Case of Genomics Research Center, Academia Sinica.
  25. Hans, N. Guri-Rosenblit, S, & Akliagpa, S. (2006). University as centers of research and knowledge creation, colloquium on research and higher education. UNESCO, Paris, 29 November,1-18.
  26. Hargadon, A. & Fanelli, B. (2002).Action and possibility: Reconciling Dual Perspectives of knowledge in organizations.Journal of Organization Science, 13,290-302.
  27. Huhtelin, M., & Nenonen, S. (2015). A Co-creation Centre for University–Industry Collaboration–A Framework for Concept Development. Procedia Economics and Finance, 21, 137-145.
  28. Hautala, J. (2011). International academic knowledge creation and ba. Knowledge Management. Journal of Research & Practice, 9, 4–16.
  29. Kikuchi, T. Wierzbicki, P. Nakamori, Y. (2007). Investigation of Knowledge Management Environments in Academia. The Eighth International Symposium on Knowledge, November, 5-7.
  30. Lee, H. & Choi, B. (2003). Knowledge management enablers, processes, and organizational performance: an integrative view and empirical examination. Journal of management information systems, 20(1), 179-228.
  31. Levinthal, D. A., & March, J. G. (1993). The myopia of learning. Strategic management journal, 14(S2), 95-112.
  32. Ma, T., Wierzbicki, A. P., & Nakamori, Y. (2007). Establish a creative environment for roadmapping in academy—From the perspective of i-system methodology. Journal of Systems Science and Systems Engineering, 16(4), 469-488.
  33. Ma, Y., Pang, C., Chen, H., Chi, N., & Li, Y. (2014). Interdisciplinary Cooperation and Knowledge Creation Quality: A Perspective of Recombinatory Search. Systems Research and Behavioral Science, 31(1), 115-126.
  34. Mitchell, R., & Boyle, R. (2010). Knowledge creation measurement methods. Journal of knowledge management, 14(1),67-82.
  35. Mohmmadi, A. (2007).The effect of communication on knowledge production. Iranian Journal of Sociology, 8(1) [in Persian],72-95.
  36. Moravec, JW. (2008). A new paradigm of knowledge production in higher education. On The Horizon, 16(3), 123-136.
  37. Nakamori, Y. (2006). Designing, utilizing and evaluating‘technology–creating Ba’.Systems Research and Behavioral Science, 23, 3–19.
  38. Nonaka, I., & Takeuchi, H. (1995).The knowledge-creating company: How Japanese companies create the dynamics of innovation.Oxford university press.
  39. Nonaka, I., & Toyama, R. (2005). The theory of the knowledge-creating firm: subjectivity, objectivity and synthesis.Industrial and Corporate Change, 14(3), 419-436.
  40. Nonaka, I., Kodama, M., Hirose, A., & Kohlbacher, F. (2014). Dynamic fractal organizations for promoting knowledge-based transformation. European Management Journal, 32(1), 137-146.
  41. Sandstrom. G,. (2014). Higher Education and Science for Development: The Historical and Conceptual Foundations of Mode 3 Knowledge. Education Sciences & Society, 5(1),15-44.
  42. Sharkie, R. (2004). A knowledge creation model: harnessing, managing and utilising knowledge for competitive advantage. International Journal of Learning and Intellectual Capital, 1(4), 380-392.
  43. Shih, K. H., Chang, C. J., & Lin, B. (2010). Assessing knowledge creation and intellectual capital in banking industry. Journal of intellectual capital, 11(1), 74-89.
  44. Siadat, S. A., Hoveida, R., Abbaszadeh, M., & Moghtadaie, L. (2012). Knowledge creation in universities and some related factors. Journal of Management Development, 31(8), 845-872.
  45. Solar, L,. (2006).Social networks and performance in knowledge creation: an application and methodological proposal. PHD. Dissertation, Department of Economics, University of Girona.
  46. Soo, C.W, Devinney, T.M., Midgley, D.F & A. Deering,. (2002). Knowledge creation in organization: exploring and context specific effects. PHD Dissertation at University of New South Wales.
  47. Sunaryo, L. (2006). Pragmatic Account of the Process of Knowledge Creation in Chinese Context. PHD Dissertation at Otago Business.
  48. Tian, J., Nakamori, Y., & Wierzbicki, A. P. (2009). Knowledge management and knowledge creation in academia. Journal of Knowledge Management, 13(2),76-92.
  49. Travaille, A. M., & Hendriks, P. H. (2010). What keeps science spiralling? Unravelling the critical success factors of knowledge creation in university research. Higher Education, 59(4), 423-439.
  50. Tyagi, S., Cai, X., Yang, K., & Chambers, T. (2015). Lean tools and methods to support efficient knowledge creation. International Journal of Information Management, 35(2), 204-214.
  51. Wang, D., Zhongfeng, S., &Dongtao, Y. (2011). Organizational culture and knowledge creation capability.Journal of Knowledge Management, 15,363-373.
  52. Wang, J., Peters, H. P., & Guan, J. (2006). Factors influencing knowledge productivity in German research groups: lessons for developing countries. Journal of Knowledge Management, 10(4), 113-126.
  53. Wierzbicki, A. P. (2015).Creative Space and Micro-Models of Knowledge Creation., Springer International Publishing,219-241.
  54. Zhao, J., Ha, S., & Widdows, R. (2015). The influence of social capital on knowledge creation in online health communities. Information Technology and Management, 1-11.
  55. Zwain, A. A. A., Teong, L. K., & Othman, S. N. (2014). TQM Practices and Organisational Knowledge Creation. Asian Journal of Business and Accounting, 7(1), 994-1002.
چشم انداز مدیریت دولتی
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 2
اردیبهشت 1395
صفحه 57-76