چشم انداز مدیریت دولتی

اعتبارسنجی مدل ایمنی‌و‌بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در صنعت نفت کشور

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت، مؤسسه آموزش عالی غیرانتفاعی دانا، یاسوج، ایران

2 دانش‌آموخته دکتری، رشته مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

3 استاد، گروه مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: در دهه‌های أخیر، ایمنی و بهداشت کارکنان به عنوان حقوق اساسی سرمایه انسانی مورد توجه سازمان‌ها بوده و آن‌ها را به آن‌چه در زمینه نظام‌ نگهداری منابع انسانی نیاز است، ملزم می‌کند. بدین‌ترتیب سازمان می‌بایست داده‌ها و اطلاعات کافی را در خصوص میزان اهمیت عوامل اثرگذار بر ایمنی و بهداشت سرمایه انسانی در اختیار داشته باشد. چرا که نگهداشت سرمایه انسانی نقشی بنیادین در رشد و تعالی سازمان دارد. از این منظر هدف اصلی پژوهش حاضر، اعتبارسنجی مدل پارادایمی ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در صنعت نفت کشور می‌باشد.
طراحی/ روش‌شناسی/ رویکرد: مدل ایمنی و بهداشت کارکنان، پیش‌‌تر در بخش کیفی تحقیق حاضر تدوین گردید و اکنون در این بخش از مطالعه، اعتبارسنجی آن در دستور کار قرار داده شده است. از این حیث پژوهش حاضر، بخش اثبات‌گرایی از این تحقیقِ عمل‌گرای کاربردی است. نحوه گردآوری داده‌های تحقیق، توصیفی- پیمایشی و از نوع هم‌بستگی بوده است. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه مدیران و کارکنان مناطق نفت‌خیز جنوب و حجم نمونه نیز با استفاده از جدول مورگان و روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای به تعداد 384 نفر انتخاب گردید. به جهت اعتبارسنجی مدل پارادایمی در بخش کمی نیز از ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته استفاده شده است. پرسشنامه مورد نظر از ابعاد شش‌گانه متشکل از 51 گویه در قالب طیف لیکرت بوده است. تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق توسط نرم‌افزار SPSS نسخه 26 و با رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری با روش حداقل مربعات جزئی از طریق نرم‌افزار Smart PLS نسخه چهارم انجام شده است. پس‌از آن؛ ضریب پایایی پرسشنامه با استفاده از روایی صوری، روایی هم‌گرا و ضریب آلفای کرونباخ برآورد گردید. روایی سازه پرسشنامه نیز از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد بررسی قرار گرفته و در نهایت؛ پایایی و روایی تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند. در گام آخر نیز بررسی برازش مدل ایمنی و بهداشت کارکنان با استفاده از آزمون‌های ضرایب معنی‌داری P_Value و T_Value، شاخص R2، شاخص Q2، شاخص SRMR، شاخص NFI و ضریب رگرسیونی انجام شد. نتایج به دست آمده، نشان از برازش مدل مورد مطالعه داشتند.
یافته‌­های پژوهش: نتایج به‌دست آمده نشان از تأیید ارتباط مثبت و مستقیم میان ابعاد مدل پارادایمی ایمنی و بهداشت کارکنان با رویکرد مدیریت سرمایه انسانی در مناطق نفت‌خیز جنوب دارد. بدین‌ترتیب تمام پنج فرضیه طرح‌شده پژوهش، مورد پذیرش قرار گرفته است. شایان ذکر است که بیشترین میزان تأثیرگذاری مربوط به اثر شرایط علّی مدل (ایمنی کار؛ سلامت حرفه‌ای؛ عوامل آموزشی و آگاهی کارکنان) بر روی پدیده محوری مدل (نظام نگهداری منابع انسانی؛ ایمنی و سلامت محیط سازمان) و به مقدار 0.78 بوده است. سایر ضرایب مسیر نیز مورد پذیرش قرار گرفته و تأثیر مثبت آنان تأیید شده است.
محدودیت‌­ها و پیامدها: مهم‌ترین محدودیت این تحقیق، دسترسی زمان‌بر و سخت به جامعه آماری بوده است. هم‌چنین استفاده از ابزار پرسشنامه برای اعتبارسنجی و عدم دقت پاسخ‌دهندگان به پرسش‌ها از جمله محدودیت‌های مهم آن تلقی می‌شود. چرا که استخراج داده‌های مدل نهایی بر پایه و بنیان داده‌های موجود در عرصه مورد مطالعه بوده است.
پیامدهای عملی: با توجه به کاربردی بودن مطالعه حاضر، نتایج آن، پیامدهای علمی گوناگونی را در راستای بهبود ایمنی و بهداشت کارکنان در اختیار قرار داده است. از جمله این پیامدها می‌توان به موارد ذیل اشاره نمود:

شناخت میزان تأثیر متغیرهای شرایط علّی ایمنی و بهداشت کارکنان و کمک به تدوین اسناد مورد نیاز سازمان به سبب جلوگیری از خطرات و آسیب‌های احتمالی.
کمک به سازمان جهت تنظیم مفاد دارای اهمیت ایمنی و بهداشت کارکنان جهت آشنایی نیروی کار و بهبود دسترسی آنان به مبانی مورد نیاز.
معرفی راهبردهای مؤثر با ترتیب اولویت به دلیل به‌کارگیری توسط مدیران و کارکنان جهت بهبود وضعیت و پیامدهای مطلوب در حوزه ایمنی و بهداشت کارکنان.

لذا با در دسترس قرار گرفتن اولویت‌بندی متغیرهای موجود در مدل می‌توان به نتایج مطلوب درخصوص ایمنی و بهداشت کارکنان دست پیدا نمود.
ابتکار یا ارزش مقاله: اعتبارسنجی مدل پارادایمی ایمنی و بهداشت کارکنان مبتنی بر رویکرد استراوس و کوربین ابتکار اصلی این مقاله بوده است. در مطالعات این حوزه، پیش‌تر از این روش استفاده نشده و سنجش و ارزیابی‌ها بر اساس دستورالعمل‌ها و ایزوهای موجود بوده است. حال آن‌که در مطالعه حاضر، اعتبارسنجی بر اساس داده‌های بومی صورت پذیرفته و از این حیث، قابلیت تعمیم به سایر صنایع و سازمان‌ها را دارد. بدین‌ترتیب، موجودیت این مدل کمی‌شده به ارزش‌های بخش ایمنی و بهداشت سازمان افزوده و به مدیران صنایع و سازمان‌ها در درک اهمیت ایمنی و بهداشت کارکنان کمک خواهد کرد.
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Validation of Employee Safety and Health Model with Human Capital Management Approach in the Country's Oil Industry

نویسندگان [English]

  • Abdolkhalegh Gholami Chenarestan 1
  • Seyed Shahram Jokar Morderaz 2
  • Karamollah Daneshfard 3

1 Assistant Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management, Dana Non-profit Higher Education Institute, Yasouj, Iran

2 Ph.D, Public Administration, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

3 Professor, Department of Public Administration, Faculty of Management and Economics, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Purpose: In recent decades, employee safety and health have been considered by organizations as fundamental human capital rights, requiring them to comply with what is needed in the field of human resource management systems. Accordingly, the organization must have sufficient data and information regarding the importance of factors that affect the safety and health of its human capital. Maintaining human capital plays a fundamental role in the growth and excellence of an organization. From this perspective, the primary goal of the present study is to validate the paradigmatic model of employee safety and health, incorporating a human capital management approach, in the country's oil industry.
Design/methodology/approach: The employee safety and health model, previously developed in the qualitative part of this study, is now being validated in this part of the study. In this respect, the present study is the positivist part of this applied pragmatic research. The method of collecting research data was descriptive-survey and correlational. The statistical population of the study comprised all managers and employees from the southern oil-rich regions, and the sample size was determined using the Morgan table and a multi-stage sampling method, resulting in a sample of 384 individuals. A researcher-made questionnaire was also used to validate the paradigmatic model in the quantitative section. The questionnaire consisted of six dimensions and 51 items in the form of a Likert scale. Research data analysis was performed using SPSS version 26 software and a structural equation modeling approach, employing the partial least squares method through SmartPLS version 4 software. After that, the reliability coefficient of the questionnaire was estimated using face validity, convergent validity, and Cronbach's alpha coefficient. The construct validity of the questionnaire was also examined through confirmatory factor analysis, and finally, the reliability and validity of the research were confirmed. In the final step, the fit of the employee safety and health model was examined using the P-value and T-value significance coefficient tests, R-squared index, Q-squared index, SRMR index, NFI index, and regression coefficient. The results obtained showed the fit of the studied model.
Research Findings: The results confirm a positive and direct relationship between the dimensions of the paradigm model of employee safety and health and the human capital management approach in the oil-rich regions of the south. Therefore, all five proposed research hypotheses have been accepted. It is worth noting that the highest level of influence was related to the effect of the causal conditions of the model (work safety; occupational health; educational factors and employee awareness) on the central phenomenon of the model (human resource maintenance system; safety and health of the organization's environment) and was 0.78. Other path coefficients have also been accepted, and their positive impact has been confirmed.
Limitations & Consequences: The most important limitation of this research was the time-consuming and difficult access to the statistical population. Also, the use of questionnaire tools for validation and the inaccuracy of respondents to the questions are considered to be among its important limitations because the extraction of data for the final model was based on the data available in the field under study.
Practical Consequences: Given the applicability of the present study, its results have provided various scientific implications for improving employee safety and health. Among these implications are the following:
- Identifying the impact of variables on the causal conditions of employee safety and health, and assisting in compiling the documents required by the organization to prevent potential risks and harm.
- Assisting the organization in regulating important provisions on employee safety and health to familiarize the workforce and improve their access to the required basics.
- Introducing effective strategies in order of priority for use by managers and employees to improve the situation and desired outcomes in the field of employee safety and health.
Therefore, by making the prioritization of the variables in the model available, desirable results can be achieved regarding employee safety and health.
Innovation or value of the Article: Validating the paradigmatic model of employee safety and health based on the Strauss and Corbin approach was the main initiative of this article. In studies in this field, this method has not been previously used, and measurements and evaluations have been based on existing guidelines and ISO standards. However, in the present study, validation was conducted based on local data, and, in this respect, it can be generalized to other industries and organizations. Thus, the existence of this quantified model will add to the value ​​of the organization's safety and health department and help industry and organizational managers understand the importance of employee safety and health.
Paper Type: Original Paper
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Validation of Employee Health and Safety Model
  • Qualitative Database Research
  • Human Capital
  • Southern Oil-rich Regions
  1. Abuhamra, L. A., & Enshassi, A. A. (2015). Strategies for safety and productivity improvement. 2(1), 65–74.
  2. Angrist, N., Djankov, S., Goldberg, P., & Patrinos, H. A. (2019). Measuring Human Capital. SSRN Electronic Journal, 1–44. https://doi.org/10.2139/ssrn.3339416
  3. Aven, T. (2014). What is safety science ? Safety Science, 67(0925), 15–20. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2013.07.026
  4. Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588–606. https://doi.org/10.1037/0033-2909.88.3.588
  5. Castillo, F., Mora, A. M., Kayser, G. L., Vanos, J., Hyland, C., Yang, A. R., & Eskenazi, B. (2020). Environmental Health Threats to Latino Migrant Farmworkers. Annual Review of Public Health, 42, 257–276. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-012420-105014
  6. Cuenca-Lozano, M. F., & Ramírez-García, C. O. (2023). Occupational Hazards in Firefighting: Systematic Literature Review. Safety and Health at Work, 14(1), 1–9. https://doi.org/10.1016/j.shaw.2023.01.005
  7. DeMarco, T., & Lister, T. (1998). Human capital. In IEEE Software (Vol. 15, Issue 6). https://doi.org/10.1109/52.730859
  8. Dhillon, G., Syed, R., & Pedron, C. (2016). Interpreting information security culture: An organizational transformation case study. Computers and Security, 56, 63–69. https://doi.org/10.1016/j.cose.2015.10.001
  9. Esterhuyzen, E. (2022). Occupational health and safety in small businesses: The rationale behind compliance. African Journal of Business Ethics, 16(1). https://doi.org/10.15249/16-1-287
  10. Falah, B., Tavakoli Afjadi, A., & Shokrollahi, M. (2024). The role of safety, health and environment in the oil, gas and petrochemical industry. The 9th International Conference on Oil, Gas, Petrochemicals and HSE. (in Persian)
  11. Gholami Cenarestan, A., Jokar Morderaz, S., & Daneshfard, K. (2024). Designing the Safety and Health Model of Employees with the Approach of Human Capital Management in the Country's Oil Industry. Public Administration Perspective, 15(2), 111-140. https://DOI: 10.48308/JPAP.2024.232269.1317. (in Persian)
  12. Goldin, C. (2016). Human Capital Human Capital. In Social economics (Issue I). https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-1-349-19806-1_19
  13. Henseler, J. (2018). Partial least squares path modeling: Quo vadis? Quality and Quantity, 52(1), 1–8. https://doi.org/10.1007/s11135-018-0689-6
  14. Henseler, J., Ringle, C. M., & Sinkovics, R. R. (2009). The use of partial least squares path modeling in international marketing. Advances in International Marketing, 20(2009), 277–319. https://doi.org/10.1108/S1474-7979(2009)0000020014
  15. Hossain, U., & Roy, I. (2016). Human capital management: the new competitive approach. Human Capital Management, January, 1020–1034.
  16. Hulland, J. (1999). Use of partial least squares (PLS) in strategic management research: A review of four recent studies. Strategic Management Journal, 20(2), 195–204. https://doi.org/10.1002/(sici)1097-0266(199902)20:2<195::aid-smj13>3.0.co;2-7
  17. Katunge, G., English, J., Teacher, L., Girls, M., School, H., Wahu, R., & Dean, M. (2016). Maintaining Health and Safety at Workplace: Employee and Employer’s Role in Ensuring a Safe Working Environment. Journal of Education and Practice, 7(29), 1–7. www.iiste.org
  18. Kucharčíková, A., Tokarčíková, E., & Blašková, M. (2015). Human Capital Management – Aspect of the Human Capital Efficiency in University Education. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 177, 48–60. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.02.332
  19. Małysa, T. (2022). Application of Forecasting as an Element of Effective Management in the Field of Improving Occupational Health and Safety in the Steel Industry in Poland. Sustainability (Switzerland), 14(3). https://doi.org/10.3390/su14031351
  20. Melnikovas, A. (2018). Towards an explicit research methodology: Adapting research onion model for futures studies. Journal of Futures Studies, 23(2), 29–44. https://doi.org/10.6531/JFS.201812_23(2).0003
  21. Moore, T. A. B. and M. T. (2014). Hoyle CFA Chapter. Confirmatory Factor Analysis, July 2012, 1–38.
  22. Moyce, S. C., & Schenker, M. (2018). Migrant Workers and Their Occupational Health and Safety. Annual Review of Public Health, 39, 351–365. https://doi.org/10.1146/annurev-publhealth-040617-013714
  23. Occupational Health and Safety Management System Standard ISO 45001 (2018), (Translated by Ghafouri Afshari, G; Azimi Lisar, GH). Tehran: Fadak Isatis Publishing House.  2-190. ISBN 978-600-160-318-1. (in Persian)
  24. Outline, C. (2017). Health Status Measurement. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-801504-9.00006-4
  25. Park, S., Johnson, M. D., & Hong, O. S. (2020). Analysis of Occupational Safety and Health Administration (OSHA) noise standard violations over 50 years: 1972 to 2019. American Journal of Industrial Medicine, 63(7), 616–623. https://doi.org/10.1002/ajim.23116
  26. Pouliakas, K., Theodossiou, I., Nkolimwa, D., Moyce, S. C., Schenker, M., & Małysa, T. (2013). Migrant Workers and Their Occupational Health and Safety. Annual Review of Public Health, 14(3), 351–365. https://doi.org/10.3390/su14031351
  27. Putri, K. D., & Nora Anisa Br. Sinulingga. (2020). The Effect of Training and the Implementation of Occupational Health and Safety Systems on Employee Productivity of PT. PP. London Sumatra Indonesia Tbk Branch Office Medan. Journal of Economics and Business (JECOMBI), 2(1), 66–76. https://doi.org/10.58471/jecombi.v2i1.9
  28. Romero-Carazas, R., Mora-Barajas, J. G., Villanueva-Batallanos, M., Bernedo-Moreira, D. H., Romero, I. A., Ruiz Rodríguez, M. J., Román-Mireles, A., Espinoza-Casco, R. J., Pérez-Mamani, R. H., & Santos-Maldonado, A. B. (2022). Information management in the area of occupational health and safety for the prevention of occupational accidents in companies. Data and Metadata, 1. https://doi.org/10.56294/dm202270
  29. Seyed Javadin, R. (2013 Fundamentals of Human Resource Management. Tehran University Press. 393-394. ISBN 978-964-6020-18-4. (in Persian)
  30. Shikdar, A. A., & Sawaqed, M. N. (2003). Worker productivity, and occupational health and safety
  31. issues in selected industries. Computers & Industrial Engineering, 45 (2003) 563–572. https:// DOI: 1016/S0360-8352(03)00074-3
  32. Son, H. H. (2010). Human capital development. ADB Economics Working Paper Series, 225, 1–36. https://doi.org/10.3368/jhr.1120-11342r1
  33. Suárez-Albanchez, J., Blazquez-Resino, J. J., Gutierrez-Broncano, S., & Jimenez-Estevez, P. (2021). Occupational health and safety, organisational commitment, and turnover intention in the Spanish IT consultancy sector. International Journal of Environmental Research and Public Health, 18(11). https://doi.org/10.3390/ijerph18115658
  34. Tabibi, J.; Maleki, M.; & Delgoshai, B. (2012). Compilation of Theses, Dissertations, Research Plans and Scientific Articles. Tehran: Ferdos. 132-133. ISBN 978-964-320-416-7. (in Persian)
  35. Xu, K., Wu, C., Xu, Q., Yao, X., Li, L., Xu, X., Sun, E., Li, J., & Li, X. (2019). What is the object of safety science ? 118(3), 907–914. https://doi.org/10.1016/j.ssci.2019.06.029
  36. Yılmaz, F. (2021). Evaluatıon of Workıng Condıtıons and Professıonal Independence Perceptıons of Occupatıonal Health and Safety Professıonals. Advances in Science and Technology Research Journal, 15(4), 118–125. https://doi.org/10.12913/22998624/142215
چشم انداز مدیریت دولتی
دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 61
فروردین 1404
صفحه 103-126