نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• نازنین بازگیر ¹
• محسن عارف نژاد ²

¹ دانشکده مدیریت، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

² دانشکده مدیریت، دانشگاه لرستان

چکیده

هدف: ازآنجایی که اصلی‌ترین سرمایه‌ی هرسازمانی سرمایه‌ی انسانی آن است که باقی سرمایه‌های سازمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، هرگونه کوتاهی و بی‌توجهی دراین مورد، عرصه را برای پیدایش رفتارهای مخربی همچون بی‌تفاوتی سازمانی فراهم ساخته و رسیدن به اهداف سازمانی را دشوار خواهد کرد. بی‌تفاوتی سازمانی یک روند تدریجی است که کم کم در افراد ظاهر می‌شود، افراد با این ویژگی خاص توجهی به آینده ندارند چرا که هیچ تفاوتی بین حال و آینده و گذشته ازنظر آن‌ها وجود ندارد بنابراین شناخت عوامل ایجادکننده‌ی بی‌تفاوتی سازمانی نقش مؤثری در عملکرد سازمان دارد. با توجه به اهمیت این موضوع پژوهش حاضر باهدف شناسایی عوامل ایجادکننده‌ی بی‌تفاوتی سازمانی در دانشگاه لرستان با استفاده از روش نگاشت فازی انجام شد.

طراحی/ روش‌شناسی/ رویکرد: پژوهش حاضر باتوجه به اینکه با هدف حل مسئله‌ی مطرح شده انجام شده است، از منظر هدف کاربردی، از حیث ماهیت و روش توصیفی پیمایشی و ازلحاظ نوع شناسی در زمره پژوهش‌های آمیخته با رویکرد کمی کیفی می‌باشد از نظر هدف کاربردی است و از حیث شیوة گردآوری اطلاعات، در زمره‌ی پژوهش‌های پیمایشی قرار می‌گیرد. جامعه آماری پژوهش حاضر خبرگان و صاحب نظران در حوزه مطالعه هستند که متشکل از کارمندان دانشگاه لرستان و اساتید رشتة مدیریت می‌باشند که بااستفاده از روش نمونه‌گیری گلوله برفی و براساس اصل اشباع نظری 15نفر از آنان، انتخاب شده است. درجریان انجام مصاحبه‌ها با اعضای نمونه، به دلیل اینکه پس از مصاحبه‌ی پانزدهم اطلاعات جدیدی یافت نشد که بتوان به اطلاعات قبلی افزود، لذا انجام مصاحبه پس از 15نفر به دلیل دستیابی به اشباع نظری داده‌ها، متوقف شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه و در بخش کمی، پرسشنامة نقشه شناخت فازی می‌باشد. به این صورت که در بخش کیفی، داده‌های کیفی که بااستفاده از نظرات 15نفر از خبرگان جمع‌آوری شدند، توسط نرم افزار مکس‌کیو‌دی‌ای و روش تحلیل مضمون انتخاب شدند. سپس در بخش کمی، باتوجه به اینکه روش پژوهش، نقشه شناخت فازی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می‌باشد، لذا داده‌ها در قالب پرسشنامه مقایسه زوجی، دراختیار همان نمونه قبلی قرار گرفت و داده‌های بدست آمده، با استفاده از مراحل روش نقشه شناخت فازی تحلیل شدند. برای بررسی روایی و پایایی ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی از روش محتوایی و روایی نظری و پایایی درون کدگذار میان کدگذار استفاده شد. همچنین روایی و پایایی ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کمی، روایی اعتبار محتوا و پایایی بازآزمون بود.

یافته‌های پژوهش: یافته‌های پژوهش مشتمل بر دو بخش کیفی و کمی بوده که در بخش کیفی عوامل ایجادکننده‌ی بی‌تفاوتی سازمانی شناسایی و در بخش کمی اولویت این عوامل مشخص شد. نتایج بخش کمی پژوهش مشتمل بر اولویت بندی عوامل ایجاد کننده‌ی بی‌تفاوتی سازمانی در دانشگاه لرستان است. دراین میان عدم وجود استقلال در کار با توان تاثیرپذیری (86/13) و توان تاثیر‌گذاری (86/15) و شاخص مرکزی (72/29) به‌عنوان مهم‌ترین عامل شناخته شد؛ تاکید بر نظم و تحمیل آن بر بدنه دانشگاه‌ها و پیروی از دستورالعمل‌های نظم دهنده به دلیل چیره شدن فضای بروکراسی در دانشگاه و اجبار به پیروی از یکسری قواعد و قوانین محدود و عدم اختیار و استقلال کارکنان در انجام وظایفشان؛ درنهایت موجب عدم خلاقیت و نوآوری در انجام امور کارکنان و بی‌تفاوتی آنان می‌شود. پس از آن مشغله‌ی فکری زیاد مربوط به محیط بیرون از کار با توان تاثیرپذیری (63/14) و توان تاثیرگذاری(88/14) و شاخص مرکزی (51/29) به عنوان دومین عامل ایجاد کننده‌ی بی‌تفاوتی سازمانی شناخته شد. عدم تامین نیازهای اولیه و اساسی کارکنان از سوی مدیران و سازمان، سبب تبدیل افکار کارکنان از رشد و توسعه اهداف سازمانی به چگونگی تامین نیازهای شخصی، و معطوف شدن ذهن کارکنان در این زمینه خواهد شد که در نهایت اگر این مشکلات و نیازها برطرف نشود و همچنان نه تنها ادامه داشته باشد بلکه افزایش نیز یابد، سبب بی‌تفاوتی کارکنان نسبت به کار و سازمان خواهد شد. بی‌عدالتی سازمانی، با توان تاثیرپذیری (7/14) و توان تاثیر گذاری (72/14) و شاخص مرکزی (42/29) به عنوان سومین عامل شناسایی شد.

محدودیت‌ها و پیامدها: یکی از محدودیت‌های پژوهش حاضر بررسی مقطعی بی تفاوتی سازمانی است. از همین رو پیشنهاد می‌شود تحقیقات بعدی با انتخاب سازمان مشخصی به مطالعه فرایند شکل‌گیری چنین بی تفاوتی در طی زمان بپردازند و تغییرات آن در طول زمان را بررسی کنند. از دیگر محدودیت‌های پژوهش می‌توان به جامعه آماری تحقیق اشاره داشت که کارکنان و همچنین اساتید دانشگاه لرستان بودند و باید در تعمیم نتایج احتیاط کرد.

پیامدهای عملی: با شناسایی عوامل ایجادکننده‌ی بی تفاوتی سازمانی و جهت‌دهی درست به ‌آن می‌توان به اهداف سازمانی و افزایش بهره‌وری در سازمان‌ها رسید.

ابتکار یا ارزش مقاله: وجه نوآوری پژوهش حاضر آن است که بی تفاوتی سازمان‌ که پیش‌ازاین به‌عنوان یک خلأ نظری در این زمینه قلمداد می‌شد، تا حدودی مرتفع شد و تمایز اساسی که یافته‌های این پژوهش با نتایج پژوهش‌های گذشته دارد در این است که این پژوهش توانست با استفاده از رویکرد FCM، عوامل ایجادکننده‌ی بی تفاوتی سازمانی را شناسایی کند که این کار در پژوهش‌های گذشته صورت نگرفته است.

کلیدواژه‌ها

• بیتفاوتی سازمانی
• بیحسی سازمانی
• نگاشت فازی

عنوان مقاله [English]

Presenting a Fuzzy Mapping of Factors Causing Perceived Organizational Apathy (Case Study: Lorestan University Employees)

نویسندگان [English]

• nazanin bazgir ¹
• mohsen arefnezhad ²

¹ University of lorestan

² lorestan university

چکیده [English]

Purpose: Since the most important capital of any organization is its human capital, which affects the rest of the organization's capital, any negligence or inattention in this regard will pave the way for the emergence of destructive behaviors such as organizational indifference and will make it difficult to achieve organizational goals. Organizational indifference is a gradual process that gradually appears in individuals. Individuals with this particular characteristic do not pay attention to the future because there is no difference between the present, future, and past in their eyes. Therefore, identifying the factors that cause organizational indifference plays an effective role in the performance of the organization.

Design/ methodology/ approach: Given that the present study was conducted with the aim of solving the problem raised, it is a mixed quantitative-qualitative research in terms of its applied purpose, descriptive survey method and typology. It is applied in terms of its purpose and survey research in terms of its data collection method. The statistical population of the present study is experts and scholars in the field of study, consisting of employees of Lorestan University and professors in the field of management, who were selected using the snowball sampling method and based on the principle of theoretical saturation of 15 of them. During the interviews with the sample members, because no new information was found after the fifteenth interview that could be added to the previous information, the interviews were stopped after 15 people due to achieving theoretical saturation of the data. The data collection tool in the qualitative part is the interview and in the quantitative part, the fuzzy cognitive map questionnaire. In the qualitative part, qualitative data collected using the opinions of 15 experts were selected using MaxQDA software and thematic analysis method. Then, in the quantitative part, considering that the research method is a fuzzy cognitive map and the data collection tool is a questionnaire, the data was provided in the form of a paired comparison questionnaire to the same sample as before, and the obtained data were analyzed using the steps of the fuzzy cognitive map method. To examine the validity and reliability of the data collection tool in the qualitative part, the content method and theoretical validity and intra-coder and inter-coder reliability were used.

Research Findings: The findings of the research consisted of two qualitative and quantitative parts, in which the qualitative part identified the factors that cause organizational indifference and the quantitative part determined the priority of these factors. The results of the quantitative part of the research included prioritizing the factors that cause organizational indifference at Lorestan University. Among them, the lack of independence in work with the ability to be influenced (13.86) and the ability to influence (15.86) and the central index (29.72) were identified as the most important factors; emphasis on order and its imposition on the university body and following the instructions that regulate due to the dominance of the bureaucratic atmosphere in the university and the compulsion to follow a series of limited rules and laws and the lack of authority and independence of employees in performing their duties; ultimately leads to a lack of creativity and innovation in carrying out employees' affairs and their indifference. After that, excessive mental preoccupation related to the environment outside of work with the ability to be influenced (14.63) and the ability to influence (14.88) and the central index (29.51) was identified as the second factor causing organizational indifference. Failure to meet the basic needs of employees by managers and the organization will cause employees to focus on how to meet their personal needs, which will ultimately lead to employee indifference if these problems are not resolved. Organizational injustice was identified as the third factor with the ability to be influenced (14.7) and the ability to influence (14.72) and the central index (29.42).

Limitations & Consequences: One of the limitations of the present study is the cross-sectional study of organizational indifference. Therefore, it is suggested that future research should select a specific organization to study the process of formation of such indifference over time and examine its changes over time. Another limitation of the study is the statistical population of the study,

Practical Consequences: By identifying the factors that cause organizational indifference and directing it in the right direction, organizational goals can be achieved and productivity in organizations can be increased.

Innovation or value of the Article: The innovation of the present study is that organizational indifference, which was previously considered a theoretical gap in this field, was partially addressed. The fundamental difference between the findings of this study and the results of previous studies is that this study was able to identify the factors that cause organizational indifference by using the FCM approach, which has not been done in previous studies.

کلیدواژه‌ها [English]

• Organizational indifference
• organizational numbness
• fuzzy mapping