بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تعهد سازمانی کارکنان با مطالعه نقش میانجی رضایت شغلی

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسندگان

1 * استادیار، دانشگاه علم و صنعت ایران.

2 ** دانشجوی دکتری، دانشگاه علم و صنعت ایران (نویسنده مسئول).

چکیده

     هدف پژوهش حاضر بررسی تأثیر هوش هیجانی بر تعهد سازمانی کارکنان با نقش میانجی رضایت شغلی در «شرکت نفت مناطق مرکزی ایران» است. نوع پژوهش، کاربردی ـ توسعه‌ای و از نظر روش، توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان «شرکت نفت مناطق مرکزی ایران» به تعداد 5480 نفر است که تعداد 359 نفر به‌طور تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه‌های استاندارد هوش هیجانی سیبریا شرینگ (1998)، تعهد سازمانی آلن و می­یر (1990) و رضایت شغلی اسمیت وکندال (1969) است. تحلیل داده­ها نشان داد که هوش هیجانی بر تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان و همچنین رضایت شغلی بر تعهد سازمانی کارکنان اثرگذار است؛ به‌علاوه رضایت شغلی دارای نقش میانجی بین هوش هیجانی و تعهد سازمانی است. نتایج حاکی از آن است که از میان مؤلفه‌های هوش هیجانی، مؤلفه خودانگیزشی دارای بیشترین توانایی در برآورد هوش هیجانی است؛ همچنین از میان مؤلفه‌های رضایت شغلی، مؤلفه‌های حقوق و ترفیع به­ترتیب با شدت تأثیرهای 79/0 و 76/0، بیشترین تأثیر را بر متغیر رضایت شغلی دارند.

کلیدواژه‌ها

  1. اسپکتور، پل (1387). روانشناسی صنعتی و سازمانی (چاپ اول) (ترجمه شهناز محمدی). تهران: انتشارات ارساران.
  2. استوار، صغرا و امیرزاده خاتونی، ماندانا (1387). بررسی رابطه‌ی میان هوش هیجانی، رضایت شغلی و تعهد سازمانی در کارکنان کارخانه بخش خصوصی در شهر شیراز. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 1(2)، 23-38.
  3. اعتباریان، اکبر و امیدپناه، علی (1387). رابطه هوش هیجانی و رضایت شغلی. اندیشه و رفتار، 2(8)، 55-66.
  4. امین بیدختی، علی‌اکبر (1389). رابطه هوش هیجانی با رضایت شغلی کارکنان ادارات دولتی شهرستان سمنان. فصل‌نامه رهبری و مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار، 4(3)، 46 -31.
  5. بازوند، کیومرث؛ کاشف، میرمحمد؛ و اسمعیلی، محمدرضا (1392). رابطه‌ هوش هیجانی، تعهد سازمانی و رضایت شغلی کارکنان اداره‌ کل تربیت‌بدنی استان لرستان. مدیریت ورزشی، (4)5، 143-125.
  6. بنی‌هاشمیان، کوروش؛ بهرامی، هادی؛ و منصور مؤذن، احسان (1389). رابطه سلامت عمومی و هوش هیجانی مدیران و رضایت شغلی معلمان. مجله علوم رفتاری، 4(1)، 45-50.
  7. پوررشیدی، رستم؛ و شجاعی فرح‌آبادی، حسن (1391). بررسی رابطه بین هوش هیجانی با تعهد سازمانی مدیران (موردمطالعه: سازمان‌های دولتی شهر زاهدان). اولین همایش ملی بررسی راهکارهای ارتقاء مباحث مدیریت، حسابداری و مهندسی صنایع در سازمان‌ها.
  8. رضائیان، علی و کشته‌گر، عبدالعلی (1387). مبانی سازمان و مدیریت. تهران: انتشارات سمت.
  9. فیضی، طاهره؛ و کلهر، مرجان (1391). رابطه هوش هیجانی با تعهد سازمانی (مطالعه‌ای در یکی از سازمان‌های بیمه‌ی استان تهران). فصلنامه مطالعات رفتار سازمانی، 1(1)، 87-98.
  10. محبتی، فاطمه؛ کشتکاران، ویدا؛ هدایتی، سیدپوریا؛ حاتم، ناهید و فتحی، وحیده (1387). رابطه هوش عاطفی با تعهدسازمانی مدیران بیمارستان‌های آموزشی شیراز. مجله علمی پژوهشی طلوع بهداشت یزد، 12(12)، 60-69.
  11. نظریان مادوانی، عباس و مختاری دینانی، مریم (1392). ارتباط بین رضایت شغلی، هوش هیجانی و تعهد سازمانی کارکنان ادارات تربیت‌بدنی دانشگاه‌های تهران. پژوهش‌های کاربردی در مدیریت ورزشی، 2(2)، 43-56.
  12. Aghdasi, S., Kiamanesh, A., & Naveh Ebrahim, A. (2011). Emotional Intelligence and Organizational Commitment: Testing the Mediatory Role of Occupational Stress and Job Satisfaction. Social and Behavioral Sciences, 29, 1965-1976.
  13. Alavi, S. Z., Mojtahedzadeh, H., Amin, F., & Pakdaman Savoji, A. (2013). Relationship between emotional intelligence and organizational commitment in Iran's Ramin thermal power plant. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 84, 815-819.
  14. Azeem, S. M. (2010). Job Satisfaction and Organizational Commitment among Employees in the Sultanate of Oman. Psychology, 1, 295-299.
  15. Beom Kay, M. (2007). The Effect of Prior Commitment on Group Conflict in Judgmental Tasks. Thesis for Degree of Master of Applied Science in Management Sciences, University Of Waterloo.
  16. Chiva, R., & Alegre, J. (2008). Emotional Intelligence and Job Satisfaction: The Role of Organizational Learning Capability. Personnel Review, 37(6), 680-701.
  17. Cullinan, C., Bline, D., Farrar, R., & Lowe, D. (2008). Organization-Harm Vs. Organization-Gain Ethical Issues: An Exploratory Examination Of The Effects Of Organizational Commitment. Journal of Business Ethics, 80, 225-235.
  18. Dong, Q., & Howard, T. (2006). Emotional Intelligence, Trust and Job Satisfaction. Academic Journal Article, 4(2), 381-388.
  19. Ebrahimi, A., Zinali, S., & Dodman, K. (2013). Explanation of Components of Emotion Intelligence and Organizational Commitment: Case Study of Managers and Assistants of City Public Schools in piranshahr. Asian journal of social sciences & Humanities, 2(4), 192-199.
  20. Fu, W. (2014). The impact of emotional intelligence, organizational commitment, and job satisfaction on ethical behavior of Chinese employees. Journal of Business Ethics, 122(1), 137-144.
  21. Ghoreishi, F. S., Zahirrodine, A. R., Assarian, F., Moosavi, S. Gh. A., & ZareZadeh Mehrizi, M. (2014). Evaluation of Emotional Intelligence and Job Satisfaction in Employees of Kashan Hospitals. Nurse Midwifery Study, 3(1), 1-6.
  22. Guleryaz, G., Guney, S., Miski Aydin, E., & Asan, E. (2008). The mediating effect of Job satisfaction between emotional intelligence and organizational commitment of nurses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 45(11), 1625-1635.
  23. Kafetsios, K., & Zampetakis, L. A. (2008). Emotional intelligence and job satisfaction: testing the mediatory of positive and negative affect at work. Personality and individual differences, 44(3), 712-722.
  24. Mohamadkhani, K., Lalardi, M., & Nasiri, M. (2012). Emotional Intelligence and Organizational Commitment between the Hotel Staff in Tehran, Iran. American Journal of Business and Management, 1(2), 54-59.
  25. Naderi Anari, N. (2011). Teachers: Emotional Intelligence, Job Satisfaction, and Organizational Commitment. Journal of Workplace Learning, 24(4), 256-269.
  26. Newstrong, J. W. (2007). Organizational Behavior: Human Behavior at Work (Twelfth edition). Irwin, Mcgraw-Hill.
  27. Olesia Wekesa, S., Namusonge, G. S., & Iravo, M. E. b. (2013). Role of Servant Leadership on Organizational Commitment: An Exploratory Survey of State Corporations in Kenya. International journal of Humanities and social science, 3(13), 85-94.
  28. Paulin, M., Ferguson, R. J., & Bergeron, J. (2006). Service Climate and Organizational Commitment: The Importance of Customer Linkages. Journal of Business Research, 59(8), 906-915.
  29. Rosete, D. (2005). Emotional Intelligence and its Relationship with Workplace. Leadership and Organization Development Journal, 26, 27-28.
  30. Sarboland, K. (2012). Assessment of the Relationship between Emotional Intelligence and Organizational Commitment of Employees: A Case Study of Tax Affairs Offices. Journal of Basic and Applied Scientific Research, 2(5), 5164-5168.
  31. Scott, J. V., & Anusorn, S. (2008). The Role of Ethics Institutionalization in Influencing Organizational Commitment, Job Satisfaction, and Esprit De Corps. Journal of Business Ethics, 81(2), 343-353.
  32. Spector, P. (2007). Job satisfaction. New Delhi, Sage Publications, Thousand oaks London.
  33. Taboli, H. (2013). Job Satisfaction as a Mediator in Relationship between Emotional Intelligence and Organizational Commitment in Employees Kerman Universities. Life Science Journal, 10(1), 1-10.
  34. Woolridge, A. (2002). Come Back, Company. New York Times Magazine. 25(12), 75-98.
  35. Wong, C. S., & Law, K. S. (2002). The Effect of Leader and Follower Emotional Intelligence on Performance and Attitude: An Imploratory Study. The Leadership Quarterly, 13(3), 243-274.