چشم انداز مدیریت دولتی

ارائه مدل ارزیابی خط‏مشی‌های عمومی در صنعت گردشگری ایران

نوع مقاله : مستخرج از رساله

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدیریت دولتی (تصمیم‌‏گیری و خط‏‌مشی‏‌گذاری عمومی)، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.52547/jpap.2023.230748.1277

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش طراحی و ارائه مدل فراگیر برای ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی صنعت گردشگری در ایران و پرکردن بخشی از خلأ دانشی در این زمینه است.
طراحی/ روش‌شناسی/ رویکرد: روش این پژوهش به ‌لحاظ مخاطب بنیادی و از نظر رویکرد، ترکیبی (کیفی و کمّی) است و در آن از سنجه‌های غیرمداخله‌ای استفاده شده است. مرحله کیفی پژوهش از طریق بررسی ادبیات موضوع و انجام مصاحبه‌های نیمه‌­ساختاریافته با خبرگان و متخصصان حوزه گردشگری برای استخراج مفاهیم پایه و کلیدی و با استفاده از روش دلفی در سه مرحله انجام و تا رسیدن مقوله‌ها به اجماع نظری و چارچوب مناسب ادامه یافت. در مرحله کمّی، چارچوب استخراج شده به روش کمّی مورد آزمون قرار گرفت و با پردازش اطلاعات و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها بر اساس نتایج واطلاعات به‌دست آمده از پرسش‌نامه‌ها، مدل پیشنهادی ارزیابی خط‏‌مشی‌‏گذاری در گردشگری ایران تدوین و ارائه گردید. جامعه آماری پژوهش، شامل خبرگان و متخصصان حوزه گردشگری است که 21 نفر از آن­ها به­‌عنوان نمونه آماری انتخاب شده‌­اند. بر ­اساس یافته‌های پژوهش، عناصر اساسی مدل در 5 بُعد (تشخیص مسئله، تدوین، مشروعیت‌بخشی، اجرا و ارزیابی پایانی)، در قالب 44 مفهوم مرتبط با 14 مقوله شناسایی و در نهایت مدل فراگیر طراحی گردید. 
یافته‌­های پژوهش:  نتایج پژوهش نشان داد اولّین و مهم‌ترین معیار ارزیابی هر یک از ابعاد پنج­‌گانه خط‌مشی عمومی گردشگری در ایران به ترتیب ذیل است: پرداختن به مسئله محوری گردشگری با رتبه میانگین33/2 ، عقلانی بودن  خط‌مشی‌های گردشگری با رتبه میانگین 17/2، پذیرش عمومی خط‌مشی‌های گردشگری با رتبه میانگین60/1، تعهد عملی مجریان خط‌مشی‌های گردشگری با رتبه میانگین26/2، استمرار ارزیابی خط‌مشی‌های گردشگری با رتبه میانگین12/2. همچنین با اهمیت­‌ترین مراحل تأثیرگذار در ارزیابی خط­مشی عمومی گردشگری در ایران به‌ترتیب عبارتند از: مشروعیت‌بخشی به خط‌مشی‌های گردشگری، با رتبه میانگین50/3 و اجرای خط‌مشی‌های گردشگری، با رتبه میانگین 36/3. نتایج به­دست آمده از آزمون چارچوب مفهومی پژوهش (با استفاده از نرم­‌افزار Amos) و شاخص‌های نیکویی برازش مدل تحلیل عاملی تأییدی ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی در گردشگری ایران با آزمون‌های آماری GFI، AGF،  CFI، CMIN/df و RMSEA  قابل‌قبول تشخیص داده شدند.
محدودیت‌­ها و پیامدها: از محدودیت‌های این پژوهش باید گفت گردشگری بر اساس هدف، انواع متعددی دارد؛ مانند گردشگری فرهنگی و آموزشی، تفرجی، بازرگانی، درمانی، اجتماعی، ورزشی، مذهبی، سیاسی،... و هر یک از انواع گردشگری علاوه بر شاخص‌­های عمومی و مشترک، نیازمند معیارهای اختصاصی و جداگانه­‌ای برای ارزیابی خط‌مشی‌های آنها می‌­باشد، که خارج از اهداف این پژوهش بوده و از محدودیت‌های این پژوهش به‌حساب می‌آید از همین‌رو پرداختن به آن­ها مستلزم تحقیقات مستقل دیگری است که به محققان آتی پیشنهاد می­‌شود.
پیامدهای عملی: نتایج این پژوهش علاوه بر توسعه حوزه نظری دانش، در حوزه عمل نیز می‌تواند موجب افزایش دانش کاربردی برای توسعه گردشگری و بهبود عملکرد مناطق گردشگری شده و زمینه‌ای برای جلب توجه بیشتر مدیران کشور نسبت به اهمیت ارزیابی خط‌‏مشی‏‌گذاری عمومی در گردشگری ایران باشد. از آن‌جا که بر اساس نتیجه این پژوهش، در فرایند ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی در صنعت گردشگری ایران، اولین اولویت مربوط است به ارزیابی «مرحله مشروعیت بخشی به خط‌مشی» به همین جهت یکی از پیامدهای عملی پژوهش حاضر این است که  سیاست­‌گذاران را برآن می‌دارد که در تنظیم و تصویب اسناد فرادستی، برای تعیین چارچوب‌­های مناسب که لازمه قانونی کردن و مشروعیت بخشی به خط‌مشی‌های عمومی گردشگری است، توجه لازم را داشته باشند. با استفاده از مدل ارائه شده در این پژوهش  فرایند موجود خط‌مشی‌های عمومی در صنعت گردشگری ایران می‌توانند ارزیابی شوند و در راستای ادامۀ پژوهش حاضر وضعیت مطلوب خط‌مشی­‌گذاری صنعت گردشگری در ایران مدلسازی و آزمون گردد. نظر به این­که بر اساس نتیجه این پژوهش، ارزیابی «مرحله اجرای خط‌مشی‌ها» در فرایند ارزیابی خط‌مشی‌های عمومی در صنعت گردشگری ایران اولویت دوم شناسایی شده است، پیش­بینی و تأمین سازوکار مناسب و مؤثر برای اجرای دقیق خط‌مشی‌های صنعت گردشگری ایران می‌تواند از پیامدهای عملی دیگر این پژوهش به‌حساب آید.
ابتکار یا ارزش مقاله: از آن‌جا که به­‌طور مشخص الگوی جامع، مناسب و منطبق با واقعیت‌­های موجود کشور برای ارزیابی خط­مشی گردشگری در ایران وجود ندارد ارائه این مدل و پر کردن بخشی از خلأ تحقیقاتی در این حوزه بیانگر ارزش این مقاله است. 2. تعمیم ارزیابی خط­مشی گردشگری به تمام مراحل فرایند خط­مشی­گذاری به جای تمرکز بر ارزیابی پایانی خط­مشی شاهدی دیگر بر ابتکار و ارزش این مقاله است. 3. رویکرد ترکیبی و استفاده از ابزارهای متعدد در طراحی و ارائه مدل ارزیابی خط­مشی گردشگری که موجب دقت و جامعیت بیشتر ارزیابی خط­مشی می­شود وجه دیگری از نوآوری این پژوهش است.
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
 

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Giving the Evaluation Model of Public Policies in Iran's Tourism Industry

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hamed Dehghanpour 1
  • Abolhassan faghihi 2
  • Mojtaba Kiaei 3

1 PhD student in public administration(decision-making and public policy making), Faculty of Management and Economics, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

2 Professor of Public Administration, Faculty of Management and Economics, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran

3 Assistant Professor of Public Administration, Faculty of Management and Economics, Science and Research Unit, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

چکیده [English]

Purpose: The main objective of this research is to design and present a comprehensive model for evaluating public policies in the tourism industry in Iran, aiming to fill part of the knowledge gap in this area.
Design/ methodology/ approach: From the audience's point of view, this research is foundational, and in terms of attitude, it is mixed (qualitative and quantitative), employing non-interventional measures. The qualitative stage involved reviewing relevant literature and conducting semi-structured interviews with experts and specialists in the tourism field. The Delphi method was used in three stages to derive basic and key concepts until categories reached theoretical consensus and an appropriate framework was established. In the quantitative stage, the derived framework was tested, and the proposed model for evaluating policy-making in Iran's tourism industry was compiled and presented through data processing and analysis based on questionnaire results. The statistical population includes tourism experts and specialists, with 21 individuals chosen as the sample. According to the findings, the main elements of the model were identified in five dimensions (problem recognition, compilation, legitimation, implementation, and final evaluation) encompassing 44 concepts related to 14 categories, leading to the design of the comprehensive model.
Research Findings: The results indicated that the most important measures for evaluating each of the five dimensions of public tourism policies in Iran are as follows: addressing the main issue of tourism (average score of 2.33), rationality of tourism policies (average score of 2.17), public acceptance of tourism policies (average score of 1.60), practical obligation of tourism policy implementers (average score of 2.26), and consistency in evaluating tourism policies (average score of 2.12). The most significant stages influencing the evaluation of public tourism policies in Iran are legitimizing tourism policies (average score of 3.50) and implementing tourism policies (average score of 3.36). Results from examining the research conceptual framework using AMOS software and goodness-of-fit indices of the confirmatory factor analysis model for evaluating public policies in Iran's tourism were deemed acceptable based on GFI, AGFI, CFI, CMIN/df, and RMSEA statistical tests.
Limitations & Consequences One limitation of this research is the broad scope of tourism, which includes various types such as cultural, educational, recreational, commercial, therapeutic, social, athletic, religious, and political. Each type, besides its general and common indices, requires specific measures for policy evaluation, which exceeds the objectives of this research and presents limitations. Addressing these specific measures requires further independent research, which is recommended for future studies.
Practical Consequences: The findings of this research, in addition to expanding the theoretical domain, may enhance the applied knowledge of tourism development and improve the performance of tourism regions. They also provide a basis for high-level managers to prioritize the importance of evaluating public policy-making in Iran's tourism sector. Based on the results, the primary priority in evaluating public policies in Iran's tourism industry is the "policy legitimizing stage." Therefore, one practical implication of this research is that policymakers should consider the necessary frameworks for legalizing and legitimizing tourism public policies in regulating and approving upstream documents. Using the model presented in this research, the existing process of public policies in Iran's tourism industry can be evaluated. Furthermore, continuing this research could model and test desirable conditions for tourism industry policy-making in Iran. Given that the evaluation of the policy implementation stage is the second priority in the process of evaluating public policies in Iran's tourism industry, providing an effective mechanism for the precise implementation of Iran's tourism industry policies is another practical implication of this research.
Innovation or value of the Article: Since there is no specific, appropriate model that conforms to Iran's existing realities in evaluating tourism policies, presenting this model and filling part of the investigational gap indicates the value of this article. Generalizing tourism policy evaluation to all stages of the policy-making process, rather than focusing solely on final evaluation, demonstrates another aspect of the article's innovation and value. The mixed-method approach and the use of various instruments in designing and presenting a model for evaluating tourism policy contribute to the precision and comprehensiveness of policy evaluation, showcasing another innovative aspect of this research.
Paper Type: Original Paper
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Public Policy
  • Evaluation
  • Policy Making Process
  • Delphi Method
  1. Alkin, M. C. & Christie, C. A. (2012). "An Evaluation Theory Tree Evaluation roots، A Wider Perspective of Theorists' Views and Influences" Thousand Oaks: SAGE pp. 11-58.
  2. D.L; Allen. M.D; Smith. G; & Swanson. G.R (2008). "Tourism Policy and Planning: Yesterday. Today and Tomorrow".p:7
  3. J. (2002). "Tourism and politics in the Korean Peninsula". Tourism Studies. Vol. 13 no2. Pp 16 -27
  4. C.R. & Ritchie. J.R. (2006). "Tourism: Principles. Practices. Philosophies" John Wiley, P414.
  5. Guba, E. G. & Lincoln, Y. S. (1989). "Fourth Generation Evaluation " (1th ed.) . New Delhi: SAGE Publications pp:22-37.
  6. Guba, E. G., & Lincoln, Y. S. (1982). "Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry", ECTJ, 30(4), 233-252.
  7. C.M. (1995). "Tourism and Public Policy". Cengage Learning EMEA, 1995:8.
  8. Heydari Chianeh, Reza.tab, r; Azgami, sk. Soltani, n and Motamedi Mehr,a. (2013), an analysis of tourism policy making in Iran, Journal of Tourism Planning and Development, No. 5, pp. 31-11. (in persian).
  9. M. & Ramesh. M. (2003). "Studying Public Policy: Policy Cycles and Policy Subsystems". Oxford university Press,16-27.
  10. Mark, M., Henry, G. & Julnes, G. (2000) . "Evaluation: An Integrated Framework for Understanding, Guiding, and Improving Policies and Programs", (1th ed.). San Francisco: Jossey-Bass.
  11. Masoumi, m, (2006), "The Nature of Tourism", Tehran: Peyk Kosar Publications.p:27 (in persian).
  12. Masoumi, m, (2009), "history of tourism development planning in Iran", Tehran: Samira Publications., 1385: 19(in persian).
  13. Newman, w, (2017), "social research methods, quantitative and qualitative approaches", translated by Faqihi, a, Tehran, Termeh Publications, 4th edition, 2nd volume. (in persian).
  14. Popli Yazdi,m and Soqaei,m, (2015), "Tourism (Nature and Concepts) ", Tehran: Samet Publications, 1385: 77(in persian).
  15. Pourezzat, a, (2022), "Public Administration", Volume 13, Number 1:1-2, Faculty of Management, University of Tehranp:1-2. (in persian).
  16. Richins, H. (2000). "Influences on tourism development decision making: Coastal local government areas in Eastern Australia". Journal of Sustainable Tourism, 8(3), 207-231
  17. Rossi, P., Lipsey, M., Freeman, H. (2003) . "Evaluation: A Systematic Approach" (7th ed.). Thousand Oaks: SAGE.
  18. Rostami, h; Pourahmad, a; Hadilo, h, (2013), "Tourism and Globalization", first edition, Tehran: Jihad University Press. 37(in persian).
  19. Sabatier, P. A. and Mazmanian, D. (1980). "A Framework for Analysis", Policy Study Journal, 8: 538-660.
  20. Scott, N. (2011). "Tourism policy: A strategic review". The School of Tourism, the University of Queensland, Goodfellow Publishers, Australia.P23.
  21. Shadish WR Jr, Cook TD et al (1991). "Foundations of program evaluation: theories of practice". Sage Publications, Inc, Newbury Park.
  22. Stufflebeam, D. L. (2001). "Evaluation models" , New Directions for Evaluation, no 89.
  23. The University of Texas at Austin (2015). The Texas Politics Project. Retrieved from http://texaspolitics.utexas.edu/.
  24. Vaezi, r, Sharifzadeh, f, Mohammad, m, Identification and prioritization of public policy evaluation models, Iranian Management Sciences Quarterly, 10th year, number 40, winter (2014), pp. 1-22. (in persian).
  25. Ziaei, m; Tarab Ahmadi, m, (2012), understanding the tourism industry with a systemic approach, Tehran: Social Sciences Publishing, 1392: 230(in persian).
چشم انداز مدیریت دولتی
دوره 15، شماره 1 - شماره پیاپی 57
1403
صفحه 62-87