چشم انداز مدیریت دولتی

بررسی تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب و اندازه دولت بر شاخص فساد در کشورهای گروه بریکس و ایران

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسندگان

1 * استادیار، دانشگاه پیام نور، اصفهان

2 *** استادیار ، دانشگاه پیام نور، قم.

چکیده

چکیده     هیچ منطقه یا کشوری در جهان مصون از خسارت فساد نیست. فساد بر رشد تولید ناخالص داخلی، نابرابری درآمد و فقر، توسعه انسانی و برآورد سلامت و به‌طورکلی کیفیت حکومت اثرات منفی دارد و موجب کاهش آهنگ رشد اقتصادی می­شود. هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب و اندازه دولت بر شاخص فساد در کشورهای گروه بریکس و ایران با استفاده از گشتاوردهای تعمیم‌یافته (GMM) طی سال‌های 2016-2012 است. برای این منظور از آمار و اطلاعات شاخص‌های شش‌گانه حکمرانی خوب و شاخص اندازه دولت و فساد که توسط «سازمان شاخص‌های حاکمیت جهانی»، «سازمان شفافیت بین‌الملل» و «بانک جهانی» ارائه می‌شود، استفاده شده است. در ارتباط با کانال‌های اثرگذاری مشخص شد که شاخص کیفیت قوانین با ضریب 4/2 بیشترین تأثیر را بر کاهش فساد داشته و شاخص اثربخشی دولت با ضریب 01/0، دارای کمترین تأثیر است؛ همچنین افزایش شاخص‌های اندازه دولت و تورم به افزایش میزان فساد منجر خواهد شد. افزایش شهرنشینی نیز نوعی پرسشگری ایجاد می­کند و نظارت را افزایش می‌دهد که درنهایت به کاهش فساد منجر می‌شود.

کلیدواژه‌ها

  1. . آتشک، محمد (1390). مفهوم فساد اداری در نظام آموزشی کشور. فصلنامه اخلاق در علوم و فن‌آوری، 3، 47-33.
  2. آقایی، مجید؛قنبری، علی؛ عاقلی، لطفعلی و صادقی، حسین (1391). بررسی رابطه بین مصرف انرژی و رشد اقتصادی در استان‌های ایران با استفاده از مدل هم انباشتگی و تصحیح خطای پانل چند متغیره. فصلنامه اقتصاد و الگوسازی، 9، 184-185.
  3. ایمانی جاجرمی، حسین؛ صدیق سروستانی، رحمت اله و فیروزآبادی، احمد (1386). تحلیل مدل‌های حکمرانی شهری در انتخابات سومین دوره شورای اسلامی شهر تهران. فصلنامه رفاه اجتماعی، سال هفتم، شماره 26، 34-9.
  4. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران (1385). اندازه دولت در اقتصاد ایران. اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی، 61-1.
  5. حبیبی، نادر (1375). فساد اداری عوامل مؤثر و روش‌های مبارزه با فساد. چاپ اول، مؤسسه فرهنگی انتشارات وثقی، 160-1.
  6. خبرگزاری دانشجویان ایران «ایسنا» (1396). تأثیر سیاست موازنه مثبت ایران در اجلاس شانگهای و بریکس، قابل‌دسترس در آدرس: https://www.isna.ir/news
  7. دقیقی اصلی؛علیرضا، گرایی‌نژاد، غلامرضا و آقابگیان، سلیان (1391). اثر حکمرانی خوب بر سطح فساد اقتصادی در کشورهای با سطح توسعه‌یافتگی متوسط. فصلنامه فرآیند مدیریت و توسعه، 26(4)، 3-23.
  8. دولتی، علی؛ درویشی، فرزاد و لطفی، عزت‌اله (1392). حکمرانی خوب و کنترل فساد در ایران و سایر کشورها. فصلنامه دانش انتظامی ایلام، 2(7)، 47-68.
  9. رحمانی، میترا؛ عسگری، منصور و عابدین، محمدرضا (1385). دست‌آوردهای تجاری تشکیل بلوک منطقه‌ای در مرکز قاره آسیا. فصلنامه پژوهش‌های بازرگانی، 38، 218-236.
  10. سامتی، رنجبر و محسنی (1390). تحلیل تأثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر توسعه انسانی (مطالعه موردی: کشورهای جنوب شرقی آسیا. فصلنامه رشد و توسعه اقتصادی، دوره 1، شماره 4، 183-223.
  11. سـردارنیا، خلیل‌الله (1388). اثر سرمایه‌ اجتماعی بر حکمرانی خوب. نشـریه سیاسـی ـ اقتصادی، سـال 23، شماره 259 و 260، 132-145.
  12. سعیدی، رضا؛ سعیدی، خلیل و دهقانی، علی (1393). امکان‌سنجی ایجاد موافقت‌نامه تجاری تجارت ترجیحی ایران با کشورهای بریکس. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی، سال بیست و دوم، شماره 69، 107-130.
  13. شریف زاده، فتاح؛ و قلی پور، رحمت اله(1382). حکمرانی خوب و نقش دولت. مجله فرهنگ مدیریت، سال اول، شماره 4، پاییز و زمستان، 109-93.
  14. صادقی، سیدکمال و سجودی، سکینه (1390). وابستگی فساد و اندازه دولت در کشورهای منتخب اسلامی. مجله سیاسی اقتصادی، 285، 194-202.
  15. فاضلی، محمد و جلیلی کناری، محدثه (1391). تبیین سطح فساد: بررسی تطبیقی اثر کیفیت حاکمیت و حکمرانی خوب. فصلنامه راهبرد اجتماعی و فرهنگی، سال دوم، شماره پنجم، 7-40.
  16. فرهادی‌نژاد، محسن (1388). فساد اداری و شیوه‌های کنترل آن. دومین همایش علمی و پژوهشی نظارت و بازرسی، 303-284.
  17. قلی‌پـور، رحمـت‌اله (1383). تحلیل و امکان‌سنجی الگـوی حکمرانـی خـوب در ایـران بـا تأکیـد بـر نقـش دولت. نشـریه دانـش مدیریـت، شـماره 67، 86-111.
  18. قلی‌پور، رحمت‌اله (1384). تحلیل رابطه الگوی حکمرانی خوب و فساد اداری. فصلنامه فرهنگ مدیریت، سال سوم، شماره دهم، 103-127.
  19. متفکر آزاد، محمدعلی؛اسدزاده، احمد و گرشاسبی فخر، سعید (1392). تأثیر حکمرانی خوب بر تولید ناخالص داخلی. دو فصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال دوم، بهار و تابستان، 125-144.
  20. معینی فرد، مژگان؛ و کریم نیا، الهام(1394). بررسی اثر حکمرانی خوب بر توسعه انسانی در کشورهای منتخب. کنفرانس بین المللی مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، ترکیه-استانبول، شرکت مدیران ایده پردازان پایتخت ایلیا.
  21. https://www.civilica.com/Paper-ICMEH01-ICMEH01_239.html
  22. منصور نژاد، محمدرضا (1384). بررسی تأثیر فساد اداری بر امنیت اجتماعی. مجله توسعه مدیریت،، اردیبهشت و خرداد، شماره64، 17-7.
  23. میدری، احمد (1383). تغییر در سیاست‌های بانک جهانی و پیدایش نظریه حکمرانی خوب. فصلنامه مفید، دوره10، شماره42 (اقتصاد) ، خرداد و تیر، 118-93.
  24. میدری، احمد و خیرخواهان، جعفر (1383). حکمرانی خوب؛ بنیان توسعه. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس، 727-1.
  25. هداونـد، مهـدی (1384). حکمرانـی خوب، توسـعه و حقـوق بشـر. نشـریه حقـوق اساسـی، سـال سـوم، 4، 15-86.
  26. Abdellatif A.M. Good governance and its Relationship to Democracy and Economic Development. Global Forum III on Fighting Corruption and Safeguarding Integrity Seoul 2003; 20-31.
  27. Alesina Alberto and Angeletos George-Marios (2005). Corruption, inequality And fairness. NBER Working Paper, No. 11399, 1227-1244.
  28. Barro, R.(1991). Economic growth in a cross-section of countries. Quarterly Journal of Economics , 106(2), 43-407.
  29. Barro, R., & Sala-i-Martin, X. (1995). Economic Growth. MIT Press
  30. Dutta, N. & Sobel, R. )2016(. Does corruption ever help entrepreneurship? Small Bus. Econ. 47(1), 179-199.
  31. Elliott, K.A. (1997). Corruption as an international policy problem: overview and recommendations. Institute of International Economics (U.S.), 175-181.
  32. Fukuyama, F. (2016). Governance: What do we know, and how do we know it? Annual Review of Political Science, 19, 89-105.
  33. Haque, M.E., and Kneller R. (2008). Public investment and growth: the role of corruption. Centre for Growth and Business Cycle Research Discussion Paper Series 98, Economics, Univeristy of Manchester, 1-20.
  34. Hosseinzadeh Bahreni, M. H. (2004). The effective Factors in Investment security in Iran, Jostarhaie eghtesadi(Economic Quests). Biannual journal, Hozeh & University Research Center, 1(2), 109-156 (in Persian).
  35. IMF. (2005). The IMF’s Approach to Promoting Good Governance and Combating Corruption: A Guide. Available at: www. imf. org/external/np/gov/guide/eng/index.
  36. Kigongo-bukenya, I. M. N. akd kaddu, S. (2010). Enhancing democracy and good governance: A curriculum proposal for information and knowledge management professionals in the SCECSAL region. Library review, 60(5), 362-369.
  37. Kaufman, D., Aart, K., & Massimo, M. (2009). Governance matters VIII: Governance indicators for 1996-2008. The Policy Research, Working Paper, No. 9978. World Bank.
  38. Kaufman, D. Kraay, A. & Mastruzzi, M. (2010). The worldwide governance indicators: Methodology and analytical issues. Working paper No. 5430. Washington, DC: The World Bank.
  39. Kühn S. Sherman L. B. (2014). Transparency International. Handook: Curbing corruption in public procurement. A practical guide;. Http://www. transparency.org/whatwedo/publication/curbing _ corruption _ in _ public _ procurement _ a _ practical _ guide, 1-32.
  40. Kwon, H. & Kim, E. (2014). Poverty reduction and good governance: Examining the rationale of the Millennium Development Goals. Development and Change, 45(2),353-375.
  41. Lederman, Daniel (2004). Accountability and Corruption: Political Institutions Matter. World Bank, ECONOMICS & POLITICS, Volume 17, March, No. 1, 1-35.
  42. Mashali, Behzad. (2012). Analyzing the relationship between perceived grand corruption and petty corruption in developing countries: case study of Iran. International Review of Administrative Sciences. 775-787.
  43. Mendez, F. Sepúlveda, F. )2006(. Corruption, growth and political regimes: cross country evidence. Eur. J. Polit. Econ. 22(1), 82-98.
  44. Montinola, G., & Jackman, R. W. (2002). Sources of corruption: a cross country study. British Journal of Political Science, 32, 147-170.
  45. Morris, Stephen and Klesner Joseph. (2010). Corruption and Trust: Theoretical Considerations and Evidence From Mexico. Comparative Political Studies,43 (10), 1258-1285.
  46. Pellegrini, Lorenzo & Gerlagh, Reyer. (2008). Causes of Corruption: A Survey of Crosscountry Analyses and Extended Results. Econ Gov. 9, 245-263.
  47. Tanzi, V. (1998). Corruption Around World: Causes, Consequences, Scope and Cures. IMF Working Paper, 45(4), 559-594.
  48. Tanzi, V., & Davoodi, H. (1997). Corruption public investment and growth. IMF Working Paper, No 97/139, Washington D.C. 1-23.
  49. UNDP. (2008). A Users’ Guide to Measuring Corruption, available at www.undp.org/oslocentreoslo.governance.centre@undp.org.
  50. World Bank (2002). World development report: Building institutions for Markets. UK: Oxford University Press. p. 303.
چشم انداز مدیریت دولتی
دوره 8، شماره 4 - شماره پیاپی 4
1396
صفحه 65-86