چشم انداز مدیریت دولتی

طراحی مدل طردشدگی سازمانی در بانک‌های منتخب

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسندگان

1 پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

2 دانشگاه تهران

3 دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

امروزه محیط سازمان­ها دارای پویایی‌های بسیاری است و عوامل زیادی عملکرد کارکنان و در نهایت عملکرد سازمان­ها را متأثر می­سازد. یکی از متغیرهای مهم سازمانی، طردشدگی کارکنان از سوی افراد و گروه­های کاری است که بر رفتار سازمانی و در نهایت عملکرد شغلی آنان تأثیرخواهد داشت. ازآنجاکه این مفهوم در مبانی نظری رفتار سازمانی ایران مغفول واقع شده و مدل جامعی برای آن تدوین نشده است، این پژوهش بر آن شد تا با رویکردی اکتشافی، مدلی برای آن تدوین کند. ابتدا با مطالعه عمیق پژوهش­های پیشین ابعاد مختلف این مفهوم بررسی شد و پس از طراحی راهنمای مصاحبه، نمونه­ای هدفمند شامل 48 نفر از مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره­های مرکزی دو بانک ایرانی «بانک ملت» و «بانک خاورمیانه» از طریق انجام مصاحبه­های عمیق مطالعه شد. استراتژی نظریه داده‌بنیاد برای مدل‌سازی پژوهش انتخاب و مدل فرآیند طردشدگی بر مبنای آن طراحی شد. بر اساس این مدل، محرک‌هایی در دو دسته عوامل مربوط به طردشونده و طردکننده موجب وقوع طردشدگی می­شود که ممکن است به صورت هدفمند و یا غیرعمدی باشد؛ بعد از وقوع پدیده طرد، با توجه به تعدادی عوامل زمینه‌ای و مداخله‌گر، واکنش­های احساسی و منطقی در درون فرد شکل می‌گیرد که با توجه به آن پیامدهایی در سه سطح فرد، گروه و سازمان واقع می‌شود.

کلیدواژه‌ها

  1. ارشدی، نسرین؛ پیریایی، صالحه؛ زارع، راضیه (1391). نقش تعدیل‌کننده صفات شخصیتی در رابطه بین ادراک طردشدگی در محیط کار و رفتارهای انحرافی محیط کار. مجله علوم رفتاری، 6(3)، 230-221.
  2. Anderson, J. W. (2009). Organizational Shunning: The Disciplinary Functions of “Non-Sense. Atlantic Journal of Communication, 17(1), 36-50.
  3. Atlas, G. & Morier, D. (1994). The sorority rush process: Self-selection, acceptance criteria, and the effect of rejection. Journal of College Student Development, 35, 346-353.
  4. Australian Public Service Commission, 2009, Respect: Promoting a culture free from harassment and bullying in the APS. www.apsc.gov.au.
  5. Baumeister, R. F., & Leary, M. R. (1995). The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, 117, 497-529.
  6. Bastian, B., & Haslam, N. (2010). Excluded from humanity: The dehumanizing effects of social ostracism. Journal of Experimental Social Psychology, 46, 107–113.
  7. Beck, A. T., Laude, R., & Bohnert, M. (1974). Ideational components of anxiety neurosis. Archives of General Psychiatry, 31, 319-325.
  8. Blackhart G. C., Eckel L. A., & Tice D. M. (2007). Salivary cortisol in response to acute social rejection and acceptance by peers. Biol. Psychol, 75, 267–276.
  9. Carter, A. R., & Williams, K. D. (2005). Effects of ostracism on social susceptibility. Presented at 77th Annu. Meet. Midwest. Psychol. Assoc., Chicago.
  10. Coie, J. D., Terry, R., Zakriski, A., & Lochman, J. (1995). Early adolescent social influences on delinquent behavior. In J. McCord (Ed.), Coercion and punishment in long-term perspectives, 229-244. New York, NY, US: Cambridge University Press.
  11. Cheuk, W. H., & Rosen, S. (1994). Validating a “spurning scale” for teachers. Current Psychology, 13, 241-247.
  12. Creswell, J. W. (2005), Educational Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative and Qualitative Research (2nd edition).
  13. Eisenberger, N. I. (2012). The pain of social disconnection: examining the shared neural underpinnings of physical and social pain. University of California.1-14.
  14. Dotan-Eliaz, O., Sommer, K., & Rubin, Y. (2009). Multilingual groups: Effects of linguistic ostracism on felt rejection and anger, coworker attraction, perceived team potency, and creative performance. Basic and Applied Social Psychology, 31, 363-375.
  15. Duffy, D. C. Ganster, & M. Pagon. (2002). Social undermining in the workplace, Academy of Management Journal, 45, 331–351.
  16. Eisenberger, N. I. (2012). Broken Hearts and Broken Bones: A Neural Perspective on the Similarities Between Social and Physical Pain. Current Directions in Psychological Science, 21(1), 42 –47.
  17. Ferris, D. L., Brown, D. J., Berry, J. W., & Lian, H. (2008). The Development and Validation of the Workplace Ostracism Scale. Journal of Applied Psychology, 6(6), 1348-1366.
  18. Glaser, Barney G. (1992), Emergence vs. Forcing: Basics of Grounded Theory Analysis, Sociology Press.
  19. Glaser, Barney G., & Strauss, Anselm L. (1965). Awareness of Dying. Id. (1967), The Discovery of Grounded Theory: The Strategies for Qualitative Research.
  20. Griffin, R. W., O’Leary-Kelly, A. M., & Collins, J. M. (1998). Dysfunctional work behaviors in organizations. In C. L. Cooper & D. M. Rousseau (Eds.), Trends in organizational behavior (pp. 65-82). New York: Wiley.
  21. Hitlan, R. T., Kelly, K. M., Schepman, S., Schneider, K. T., Zarate, M. A. (2006). Language Exclusion and the Consequences of Perceived Ostracism in the Workplace. Theory, Research, and Practice, 10(1), 56-70.
  22. Hitlan, R. T., Clifton, R. J., & DeSoto, M. C. (2006). Perceived exclusion in the workplace: The moderating effects of gender on work-related attitudes and physical health. North American Journal of Psychology, 8, 217-235.
  23. Jones, W. H. (1990). Loneliness and social exclusion. Journal of Social and Clinical Psychology, 9(2), 214-220.
  24. Lakin, J. L., & Chartrand, T. L. (2005). Exclusion snd nonconscious behavioral mimicry. In Williams, K. D., Forgas, J. P., & Hippel, W. von. The social outcast: Ostracism, social Exclusion, rejection, and bullying, New York: Psychology Press. 279-296.
  25. Leary, M. R., Koch, E. J., & Hechenbleikner, N. R. (2001). Emotional responses to interpersonal rejection. In M. R. Leary (Ed.), Interpersonal Rejection. New York: Oxford University Press.
چشم انداز مدیریت دولتی
دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 4
بهمن 1393
صفحه 13-30