ارائه روش‌شناسی برای آینده‌نگاری شهرهای هوشمند: مطالعه موردی نقشه راه شهر هوشمند تبریز در افق 1404

نوع مقاله : پژوهشی ( با رویکردهای کمی)

نویسنده

دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره).

چکیده

چکیده     مقاله حاضر روش‌شناسی آینده‌نگاری علم و فناوری درزمینه طراحی سیاست‌های آینده‌نگر در مورد شهره‌ای‌های هوشمند و سبز ارائه کرده و با مطالعه موردی از شهر تبریز همراه شده است. هدف از موردکاوی، انعکاس این موضوع است که چگونه می‌توان چشم‌اندازهای سیاستی را در بستر پویای محرک‌های اجتماعی، توسعه راه‌حل‌ها و بازارها و فناوری‌های توانمندساز بنا نهاد؛ همچنین درباره این موضوع که چگونه رویکرد ترسیم نقشه راه می‌تواند باعث هدایت و راهنمایی استراتژیک برای شناسایی مراحل موردنیاز تحول به سمت یک چشم‌انداز مشترک شود نیز بحث شد. این موضوع می‌تواند مؤید یک چشم‌انداز دقیق‌تر از توالی تکامل فناوری‌ها و نوآوری‌ها و ابزارهای وابسته به سیاست‌ها باشد. رویکرد ترسیم نقشه راه نمایانگر نوعی آینده‌نگاری است که می‌تواند به شناسایی وابستگی‌ها در آینده کمک کند. مطالعه شهر هوشمند تبریز در افق 1404، مثالی از یک نقشه راه تحول‌آفرین است که با رویکرد آینده‌نگاری فناوری بااستفاده از مطالعات کتابخانه‌ای و پانل خبرگان انجام شده است.

کلیدواژه‌ها

  1. . منزوی، مسعود (1388). بررسی روش‌های آینده‌پژوهی. موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  2. کورنیش، ادوارد (1390). انتخاب روش‌های آینده‌نگاری. ترجمه: جمعی از مترجمان، انتشارات هنر رسانه اردیبهشت.
  3. شارپ، بیل، وندر هیدن، کیس (1388). روش‌های آینده‌پژوهی. ترجمه: مسعود منزوی، موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  4. خزایی سعید، (1392). روش‌شناسی آینده‌نگاری، شاخص پژوه .
  5. رابرت فال (1391). تدوین ره‌نگاشت. موسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی.
  6. Adner, R. & Kapoor, R. (2010). Value creation in innovation ecosystems: How the structure of technological interdependence affects firm performance in new technology generations. Strategic Management Journal, 31, 306–33.
  7. Blackwell, A. F., Phaal, R., Eppler, M. & Crilly, N. (2008). Strategy roadmaps: new forms, new practices’. In: Stapleton, G., Howse, J. & Lee, J. (eds) Diagrams 2008, pp. 127–40. Berlin/Heidelberg: Springer.
  8. Carlsson, B. & Stankiewicz, R. (1991). On the nature, function, and composition of technological systems. Journal of Evolutionary Economics, 1, 93–118.
  9. Da Costa, O., Warnke, P., Cagnin, C. & Scapolo, F. (2008). The impact of foresight on policy-making: Insights from the FORLEARN mutual learning process. Technology Analysisand Strategic Management, 20, 369–87.
  10. Eerola, A. & Loikkanen, T. (2009). Governance and Research of Nordic Energy System Transition - Summary Report of the GoReNEST Project, VTT Research Notes 2505. Helsinki: Edita Prima Oy.
  11. Geels, F.W. (2002). Technological transitions as evolutionary reconfiguration processes: A multi-level perspective and a case study. Research Policy, 31, 1257–74.
  12. Geels, F. W. & Schot, J. (2007). Typology of sociotechnical transition pathways. Research Policy, 36, 399–417.
  13. Georghiou, L. and Keenan, M. (2006). Evaluation of national foresight activities: Assessing rationale, process and impact. Technological Forecasting and Social Change, 73, 761–77.
  14. Heiskanen, E., Kivisaari, S., Lovio, R. & Mickwitz, P. (2009). Designed to travel? Transition management encounters environmental and innovation policy histories in Finland. Policy Sciences, 42, 409–27.
  15. Phaal, R. & Muller, G. (2009). An architectural framework for roadmapping: Towards visual strategy. Technological Forecasting & Social Change, 76, 39–49.
  16. Phaal, R., Farrukh, C. J. P. & Probert, D. R. (2004). Technology roadmapping – a planning framework for evolution and revolution. Technological Forecasting and Social Change, 71, 5 26.
  17. Rotmans, J., Kemp, R. & Van Asselt, M. (2001). More evolution than revolution: Transition management in public policy. Foresight, 3, 15–31.
  18. Smits, R. & Kuhlmann, S. (2004). The rise of systemic instruments in innovation policy. International Journal of Foresight and Innovation Policy, 1, 4–32.
  19. Smits, R., Kuhlmann, S. & Shapira, P., eds, (2010). The Theory and Practice of Innovation Policy: An International Research Handbook. Cheltenham: Edward Elgar.
  20. Squicciarini, M. & Asikainen, A. (2010). Sectoral innovation performance in the construction sector. Final report, task 1. Europe Innova, Innovation Watch. World Business Council for Sustainable Development. (2009) Energy Efficiency in Buildings. Transforming the Market.
  21. Geneva: World Business Council for Sustainable Development. Weber, M., Kubeczko, K., Kaufmann, A. & Grunewald, B. (2009). Trade-offs between policy impacts of future-orientedanalysis: experiences from the innovation policy foresight and strategy process of the City of Vienna.Technology Analysisand Strategic Management, 21, 953–69.Whittington, R. & Cailluet, L. (2008). The crafts of strategy, Long Range Planning, 41, 241–7.
  22. Georghiou L., & Keenan M. (2005). Evaluation of national foresight activities: Assessing rationale, process and impact. Technological Forecasting and Social Change, Vol 73.
  23. Martin B. (2010). The origins of the concept of ‘foresight’ in science and technology. Technological Forecasting & Social Change, 77, 1438-1447
  24. Barre, R. (2002).